Teksty na stronie powstały w oparciu o materiały opracowane przez: prof. dr hab. n. med. Ewa Wender-Ożegowska - Klinika Rozrodczości, Uniwersytet Medyczny im. K. Marcinkowskiego w Poznaniu mgr zdrowia publicznego Danuta Olejniczak - Ginekologiczno-Położniczy Szpital Kliniczny Uniwersytetu Medycznego im. K. Marcinkowskiego w Poznaniu Co to jest cukrzyca ciążowa? U pewnego odsetka kobiet ciężarnych przejściowe pogorszenie metabolizmu glukozy i insuliny przekracza możliwości kompensacyjne trzustki, wskutek czego rozwija się klinicznie jawna nietolerancja glukozy, określana mianem cukrzycy ciążowej (GDM). Stanowi ona ponad 80% wszystkich przypadków zaburzeń tolerancji węglowodanów w czasie ciąży, a ponieważ niesie za sobą możliwość występowania wielu zaburzeń dotyczących zarówno matki, jak i płodu, a później noworodka i dziecka, w dalszym etapie jego rozwoju osobniczego, zasadnicze znaczenie ma jej rozpoznanie i zastosowanie prawidłowego leczenia. Obecne opracowania epidemiologiczne różnie szacują częstość występowiania GDM: od około 3% populacji ciężarnych do 12% i więcej. Trudności w ocenie rozpowszechnienia są związane ze zróżnicowaniem badanych populacji, jak również z zastosowaniem niejednorodnych protokołów diagnostycznych. Dane dla Polski mówią o 3,4% ciężarnych, trzeba jednak podkreślić, że pochodzą one sprzed kilkunastu lat. Należy zatem spodziewać się, że w chwili obecnej odsetek ciężarnych z cukrzycą ciążową jest większy. Nawet jednak, jeżeli założymy, że częstość występowania GDM w ciągu ostatnich lat nie zmieniła się, to biorąc pod uwagę roczną liczbę porodów (w 2008 - 413 000, w 2009 - około 450 000), oznacza to populację około 15 tysięcy kobiet ciężarnych z tym powikłaniem położniczym. Jak wszystkie typy cukrzycy jej rozwój związany jest więc z nieprawidłową przemianą glukozy, podstawowego źródła energii w komórkach. W konsekwencji dochodzić może do podwyższonego stężenia cukru we krwi, co ma niestety niekorzystny wpływ zarówno na przebieg ciąży, jak i na rozwój Pani dziecka. Wg definicji Światowej Organizacji Zdrowia (WHO) cukrzyca ciążowa (GDM) jest to zaburzona tolerancja węglowodanów, która u danej pacjentki po raz pierwszy rozwinęła się w danej ciąży lub po raz pierwszy została w czasie ciąży wykryta. Cukrzyca w ciąży może występować jako: 1. Cukrzyca przedciążowa (PGDM, pregestational diabetes mellitus) — gdy w ciążę zachodzi kobieta chorująca już na cukrzycę (niezależnie od typu choroby). 2. Hiperglikemia po raz pierwszy rozpoznana w trakcie ciąży. Każde powikłanie ciąży jest przyczyną zmartwienia ciężarnej i jej rodziny, ale w tym wypadku mamy dla Pani dobrą wiadomość. Ciężarna może sobie i dziecku pomóc, a nawet zapobiec rozwojowi powikłań towarzyszących GDM przez odpowiednią dietę, aktywność fizyczną, kontrolę masy ciała, nie tylko w czasie ciąży, ale już przed zapłodnieniem. Odpowiednie zachowania prozdrowotne dają olbrzymią szansę na szczęśliwe zakończenie ciąży. Po ciąży powikłanej cukrzycą ciążową poziomy cukru na ogół wracają do normy już kilka dni po porodzie. Ale niestety musi Pani pamiętać, że przebyta cukrzyca ciążowa stanowi czynnik ryzyka rozwoju cukrzycy typu 2 w przyszłości, jak również ponownego rozwoju tego powikłania w kolejnej ciąży. Dlatego warto, po szczęśliwym rozwiązaniu, nie zapominać o wprowadzonych zaleceniach dietetycznych, o aktywności fizycznej i o okresowej kontroli poziomu cukru. Czynniki ryzyka cukrzycy ciążowej Ciężarne, u których stwierdzamy występujące poniżej czynniki stanowią grupę zwiększonego ryzyka rozwoju GDM: nadwaga przed ciążą (gdy masa ciała jest wyższa ponad 20% od idealnej masy ciała), wywiad rodzinny w kierunku cukrzycy (rodzice, rodzeństwo), stwierdzana przed ciążą podwyższona glikemia na czczo lub upośledzona tolerancja glukozy, urodzenie dużego dziecka w poprzedniej ciąży (>4000g), niepowodzenia położnicze w poprzednich ciążach (poronienia, wady rozwojowe, obumarcia wewnątrzmaciczne), cukrzyca ciążowa w poprzedniej ciąży, wiek powyżej 35 lat, stwierdzenie cukru w moczu lub zwiększonej ilości płynu owodniowego. Natomiast niskie ryzyko zagrożenia GDM występuje w przypadkach, gdy: ciężarna należy do grupy etnicznej o niskiej częstości cukrzycy, nie stwierdzono cukrzycy u rodziców i rodzeństwa, wiek ciężarnej jest poniżej 25 lat, przed ciążą wystepowała prawidłowa masa ciała, a w tej ciąży przyrost masy ciała jest prawidłowy i żaden z pomiarów przypadkowej glikemii nie przekracza wartości prawidłowych. Diagnoza cukrzycy ciążowej Pierwszym zalecanym badaniem w ciąży jest oznaczenie glikemii na czczo przy pierwszym badaniu krwi. Jeśli poziom glukozy u ciężarnej bez czynników ryzyka jest poniżej 92 mg/dl, można stwierdzić, że nie ma ona zaburzeń tolerancji węglowodanów i diagnostyka w kierunku cukrzycy ciążowej powinna zostać przeprowadzona kolejny raz między 24-28 tygodniem ciąży. Wszystkie ciężarne z wymienionymi powyżej czynnikami ryzyka, w czasie pierwszej wizyty w ciąży powinny mieć wykonany test obciążenia 75g glukozy (OGTT) po uprzedniej kontroli glikemii na czczo. Dotyczy to również ciężarnych bez czynników ryzyka, których zbadany poziom mieścił się w przedziale 92-125 mg/dl. Zgodnie ze Standardami Polskiego Towarzystwa Ginekologów i Położników postępowania u kobiet z cukrzycą oraz zaleceniami PTD w sytuacji stwierdzenia glikemii na czczo powyżej lub równej 126 mg/dl należy odstapić od wykonania obciążenia i rozpoznać jawną cukrzycę. Jeśli wynik OGTT jest prawidłowy u ciężarnej ze stwierdzanymi czynnikami ryzyka, należy go powtórzyć między 24-28 tygodniem ciąży, a nie stwierdzać, że ciężarna nie ma tej choroby. Niezależnie od czasu trwania ciąży kobiety z nieprawidłową glikmią na czczo lub w przeprowadzonym teście OGTT wymagają wdrożenia opieki diabetologicznej zgodnie z zaleceniami PTD i PTGiP. Rutynowym postępowaniem jest zalecenie samokontroli glikemii, stosowanie diety z ograniczeniem węglowodanów prostych, a w razie braku jej skuteczności - insulinoterapii. Należy jednak podkreślić, że właściwym ukończeniem diagnostyki cukrzycy ciążowej jest kontrolna krzywa obciążenia 75 g glukozy wykonywana 6 tygodni po porodzie - wtedy można ostatecznie potwierdzić, że zaburzenia tolerancji glukozy miały przemijający charakter i ustąpiły po zakończeniu ciąży. Nawet w przypadku prawidłowego wyniku testu obciążenia glukozy po połogu, powinno się zalecić wszystkim pacjentkom po przebytej GDM, co najmniej raz w roku kontrolę glikemii na czczo, a przed kolejną planowaną ciążą warto wykonać test obciążenia 75 g glukozy. Możliwe powikłania Cukrzyca ciążowa rozwija się typowo w drugiej połowie ciąży, kiedy gwałtownie rośnie poziom diabetogennych hormonów. Jednak jeśli podwyższone wartości poziomu cukru wystąpią na początku ciąży (niewykryta cukrzyca, bądź nieodpowiednio leczona) rośnie niestety ryzyko poronień lub rozwoju wad rozwojowych u płodu. W drugiej połowie ciąży podwyższone poziomy cukru u ciężarnej prowadzą do nadmiernego przechodzenia glukozy przez łożysko do płodu (przekarmiania), czego konsekwencją jest jego nadmierne wzrastanie oraz szereg zaburzeń metabolicznych. Duży płód to ryzyko powikłań okołoporodowych, czyli przedłużającego się porodu, urazów, a także niestety niedotlenienia płodu i w konsekwencji złego rozwoju neurologicznego na całe życie. Ponadto, charakterystyczna dla matczynej hiperglikemii w drugiej połowie ciąży jest tzw. fetopatia cukrzycowa. Mianem tym określa się zespół zaburzeń noworodkowych (bądących skutkiem hiperinsulinemii płodowej w drugiej połowie ciąży) takich jak: nadmierna masa urodzeniowa, przerost narządów (organomegalia), przerost tkanek, w których metabolizm glukozy zależy od insuliny, nadmierne otłuszczenie, hipoglikemia, hiperbilirubinemia, zaburzenia elektrolitowe i niedojrzałość płuc w stosunku do wieku ciążowego. Dodatkowo konsekwencją stałego dowozu nadmiernej ilości glukozy od matki, w przypadku nieleczonej cukrzycy i przetrwałej nadmiernej produkcji insuliny przez płód, jest ryzyko niedocukrzenia płodu w okresie okołoporodowym. Z tego powodu noworodki matek z cukrzycą powinny mieć zbadaną w pierwszych godzinach po porodzie glikemię i w razie zbyt niskiego poziomu cukru (poniżej 30 mg/dl) muszą mieć podaną glukozę. W wielu badaniach stwierdzono, iż nawet łagodna hiperglikemia u matki zdecydowanie negatywnie wpływa na rozwój płodu, a jej nasilenie w ostatnich tygodniach ciąży przyczynia się szczególnie do występowania wewnątrzmacicznych obumarć płodów. Tą glikemią, która powoduje już wzrost częstości makrosomii oraz podwyższonego stężenia bilirubiny i zbyt niskiego stężenia wapnia, a także wzrost ryzyka obumarć wewnątrzmacicznych, jest średnia dobowa glikemia przekraczająca 110 mg/dl. Należy pamiętać, że wykrycie cukrzycy ciążowej i odpowiednie leczenie powoduje, że ciężarna z cukrzycą, pomimo swojej choroby, może urodzić całkowicie zdrowe dziecko. Do powikłań matczynych, charakterystycznych dla cukrzycy ciążowej należy: większy odsetek porodów zabiegowych, cięć cesarskich i porodów indukowanych, urazy okołoporodowe (uszkodzenia dróg rodnych i krocza), zwiększona okołoporodowa utrata krwi. Ponadto w ciąży powikłanej cukrzycą częściej obserwuje się nadciśnienie indukowane ciążą i stan przedrzucawkowy. Aktywność fizyczna Aktywność ruchowa jest drugim, poza dietą, podstawowym elementem leczenia cukrzycy ciążowej, częto niestety ograniczana przez kobiety ciężarne. Ciąża nie jest przeciwwskazaniem dla aktywności ruchowej, jedynie określone powikłania położnicze mogą stanowić wskazanie do czasowego ograniczenia wysiłku fizycznego. W ciąży szczególnie zalecane jest pływanie, specjalnie dobrane zestawy ćwiczeń (tzw. „aerobik dla ciężarnych”), turystyka piesza, czy „nordic walking”. Z oczywistych przyczyn nie są zalecane sporty o wysokim ryzyku urazu. Regularne ćwiczenia fizyczne podczas ciąży pomagają nie tylko w uzyskaniu prawidłowych wyników glikemii, ale również w zmniejszeniu takich dolegliwości, jak bóle pleców czy uczucie zmęczenia. Utrzymanie sprawności ruchowej w ciąży to znaczy wykonywanie bezpiecznych, łagodnych ćwiczeń co najmniej trzy razy w tygodniu, oczywiście po uzgodnieniu ze swoim lekarzem prowadzącym, czy nie ma przeciwwskazań. Ponieważ wykonywane ćwiczenia fizyczne, podobnie jak insulina, powodują spadek poziomu cukru, należy przed przystąpieniem do nich zastosować się do zaleceń ogólnych: W czasie ćwiczeń należy mieć zawsze przy sobie produkt zawierający cukier prosty (cukierka lub sok owocowy o objętości małej szklanki) Przed rozpoczęciem ćwiczeń, spaceru trwających dłużej niż 30 minut należy zjeść owoc lub inny równoważnik zawierający ok. 15 g węglowodanów (1,5 WW). Jeśli ćwiczenia będą wykonywane zaraz po spożytym posiłku, należy zakąskę zjeść po ich zakończeniu. Jeśli ćwiczenia są 2 godziny po spożytym posiłku, należy zjeść zakąskę bezpośrednio przed nimi. Wysiłek fizyczny zmiejsza ilość tkanki tłuszczowej, powoduje lepsze spalanie glukozy, zmniejsza insulinooporność, dzięki czemu łatwiej o dobre poziomy cukru. Oto kilka prostych ćwiczeń: Ćwiczenia zalecane w ciąży - nawet słabo wysportowanym kobietom: pływanie aqua aerobic regularne sparcery fitness - odpowiedni program dla kobiet w ciąży ćwiczenie Kegla (mięśnie krocza) joga jazda na rowerze stacjonarnym body Ball pilates Sporty niezalecane lub zabronione podczas ciąży: wszystkie sporty zespołowe bieganie powyżej 3 km dziennie jazda konna jazda na rowerze w terenie pagórkowatym narciarstwo alpejskie aerobik i tańce akrobatyczne skoki do basenu nurkowanie surfing żeglarstwo sporty walki gra w tenisa wspinaczka górska PAMIĘTAJ! Ustal ze swoim lekarzem sposób postępowania przed rozpoczęciem aktywności fizycznej, w jej trakcie i po jej zakończeniu. Po porodzie Bezpośrednio po porodzie należy, z uwagi na ryzyko spadku cukru u dziecka, zmierzyć u niego poziom glukozy. Jeśli poziom jest za niski (poniżej 30 mg/dl) należy podać glukozę dożylnie, bowiem na ogół w tych pierwszych godzinach ilość pokarmu u matki jest znikoma. W pewnych sytuacjach, jeśli noworodek będzie miał tendencje do niskich cukrów, które mogą jeszcze indukować pewne zaburzenia adaptacyjne, Pani dziecko będzie przekazane na oddział noworodkowy celem ściślejszej obserwacji. Dzieci matek z cukrzycą, nawet urodzone o czasie, mają większą skłonność do żółtaczek noworodkowych, która jest konsekwencją podniesionego poziomu bilirubiny w ich surowicy. Żółtaczka noworodkowa mija na ogół po kilku dniach, ale jeśli jest zbyt wysoka, dziecko musi zostać na oddziale i czasem wymaga specjalnej fototerapii, która powoduje szybsze jej znikanie. Cukrzyca ciążowa stanowi ryzyko rozwoju cukrzycy oraz otyłości po ciąży u Pani dziecka i dlatego należy od pierwszych jego miesięcy chronić je przed przekarmianiem, a także nadmiernym przybieraniem na wadze.

Cukrzyca może być spowodowana przez dwa czynniki: zbyt małą ilość insuliny produkowaną przez trzustkę lub problem z przyswojeniem tego hormonu przez organizm. Ten drugi mechanizm nazywa się względnym niedoborem insuliny lub insulinoopornością i to z nim najczęściej mierzą się ciężarne. Winę za taki stan rzeczy ponosi zazwyczaj rozregulowana gospodarka hormonalna. Cukrzyca może się pojawić u tych kobiet, które przed zajściem w ciążę nie miały problemów z podwyższonym poziomem cukru we krwi. Istnieje jednak szereg czynników znacząco zwiększających szansę na pojawienie się cukrzycy ciążowej. Chorobę zwykle rozpoznaje się między 24. a 28. tygodniem ciąży. Kobieta ze stwierdzoną cukrzycą powinna aż do momentu rozwiązania pozostawać pod opieką poradni diabetologicznej. Nieustabilizowana może być bowiem przyczyną wielu powikłań. Jaka jest prawidłowa ilość glukozy we krwi? Wynik badania glukometrem poziomu cukru nie powinien w ciąży przekroczyć 92 mg/dl na czczo. Jeżeli natomiast test pokazuje wartość znajdującą się w przedziale 92-125 mg/dl, lekarz kieruje pacjentkę na kolejne badania, zwane OGTT (test ogólnego obciążenia glukozą), które standardowo odbyłyby się dopiero po 24. tygodniu. Można je podzielić na trzy etapy: pobranie krwi na czczo; wypicie specjalnego roztworu glukozy i ponowne pobranie krwi po upływie godziny; kolejne pobranie próbki krwi po upływie dwóch godzin od momentu wypicia roztworu. Jeżeli po przyjęciu glukozy jej ilość we krwiobiegu wzrośnie i utrzyma się na wysokim poziomie przez następne dwie godziny, oznacza to, że kobieta ma cukrzycę ciążową. Należy wtedy zacząć przyjmować odpowiednie leki przepisane przez lekarza oraz postarać się spożywać jeszcze bardziej wartościowe posiłki z wykluczeniem niektórych artykułów spożywczych. Niezbędna okaże się także regularna kontrola postępu choroby przez diabetologa. Istnieje również taka ewentualność, że już przy pierwszych badaniach testy wykażą stężenie glukozy we krwi powyżej 126 mg/dl. W takim przypadku od razu diagnozowana jest cukrzyca ciążowa i kobieta jest skierowana do specjalistycznej poradni. Jak prawidłowo przygotować się do badania OGTT? Aby prawidłowo przygotować się do badań, należy przestrzegać kilku zasad, dzięki którym wynik testu będzie wiarygodny. Pacjentka powinna: być na czczo, to znaczy spożyć ostatni posiłek 8-10 godzin przed testem, być wypoczęta i wyspana, a jej aktywność fizyczna w ostatnich trzech dniach nie powinna różnić się od standardowej, zaopatrzyć się w roztwór glukozy (można go zakupić w aptece), wypić dawkę roztworu przy personelu medycznym i przebywać w jego pobliżu przez najbliższe dwie godziny (duże stężenie glukozy może powodować osłabienie, wymioty czy zawroty głowy). Kto jest w grupie wysokiego ryzyka rozwinięcia się cukrzycy ciążowej? Część kobiet zostaje skierowana na badania OGTT od razu przy pierwszej wizycie u ginekologa. Stanowią one tak zwaną grupę wysokiego ryzyka. W celu jak najszybszego i najskuteczniejszego przeciwdziałania cukrzycy powinny zostać dokładnie przebadane już w pierwszym trymestrze ciąży. Do pacjentek, które mogą się spodziewać testu OGTT już po pierwszej wizycie u lekarza należą kobiety, które: mają zdiagnozowany zespół policystycznych jajników (PCOS); mają rozpoznaną insulinooporność; zmagały się z cukrzycą w trakcie trwania poprzedniej ciąży; mają bliskich członków rodziny ze zdiagnozowaną cukrzycą; kalkulator BMI wskazuje poziom wyższy lub równy 30; wcześniej urodziły dzieci ważące powyżej 4 kg. Już przy pierwszej wizycie u diabetologa zostanie określony indywidualny plan dietetyczny dla ciężarnej, który będzie odpowiednio dobrany do jej masy ciała, wieku i stylu życia. Jednak co jeść, a czego nie jeść w przypadku cukrzycy ciążowej? Należy pamiętać, że każda przyszła matka powinna dbać o urozmaiconą dietę bogatą w witaminy i minerały, aby jej dziecko mogło rozwijać się prawidłowo. Dla kobiet cierpiących na cukrzycę w ciąży bardzo ważne staje się również ważenie porcji jedzenia i obliczanie wymienników węglowodanowych. Powinny one także przestrzegać poniższych zasad: dieta musi zostać skomponowana z produktów o niskim indeksie glikemicznym, dobrej jakości białka (chude mięso), warzyw i tłuszczy roślinnych; ograniczyć należy tłuszcze zwierzęce (w szczególności czerwone mięso) oraz węglowodany proste (słodycze, słone przekąski, miód, przetworzone owoce, białe pieczywo, jasne makarony); posiłki warto spożywać częściej, ale za to w mniejszych porcjach (maksymalnie co 3-4 godziny); jadłospis musi zostać odpowiednio urozmaicony, aby dostarczyć matce i dziecku wszystkie niezbędne składniki odżywcze. Podczas ciąży warto skorzystać z pomocy dietetyka, który ułoży właściwy dla danej kobiety plan żywieniowy. Cukrzyca w ciąży a odpowiednia profilaktyka Należy pamiętać, że cukrzyca w ciąży bywa efektem złych nawyków żywieniowych oraz za małej aktywności fizycznej. Aby jej zapobiegać, trzeba nie tylko zdrowo jeść, ale i starać się każdego dnia wykonać jakiś wysiłek fizyczny (dla ciężarnych odpowiednie będą półgodzinny spacer, jazda na rowerze czy ćwiczenia na macie). Warto także zaznaczyć, prawdopodobieństwo wystąpienia cukrzycy ciążowej zwiększa palenie papierosów. Najlepiej przestać palić już na etapie planowania ciąży, by płód mógł się prawidłowo rozwijać. Zmiana nawyków z pewnością wyjdzie na dobre zarówno matce, jak i dziecku. Pozwoli bowiem uniknąć powikłań i da szansę na zdrowy i bezpieczny poród.

Objawy cukrzycy ciążowej są dość charakterystyczne. Obejmują zwiększone pragnienie i częstsze niż zwykle sięganie po napoje, wielokrotne bieganie do toalety w celu oddania moczu oraz permanentne uczucie zmęczenia pomimo unikania wysiłku. Zobacz film: "Cukrzyca ciążowa" Sygnałem alarmowym dla kobiety ciężarnej powinna być obecność cukru w moczu w wynikach badań kontrolnych. Cukrzyca ciężarnych (ang. Gestational Diabetes Mellitus – GDM) pojawia się u kobiet w ciąży, które do momentu zapłodnienia nie miały problemów z poziomem cukru we krwi. spis treści 1. Cukrzyca ciężarnych 2. Objawy cukrzycy w ciąży 3. Zagrożenia cukrzycy ciążowej dla matki i dziecka 4. Badania diagnozujące cukrzycę ciążową rozwiń 1. Cukrzyca ciężarnych Cukrzyca ciążowa jest przejściowym zaburzeniem endokrynologicznym. Rozpoznaje się ją na podstawie hiperglikemii, czyli podwyższonego stężenia glukozy we krwi. Czasami obecność cukru wykrywa się również w moczu. Cukrzyca ciążowa pojawia się u dotąd zdrowych kobiet, które nie chorowały nigdy na cukrzycę. Jeśli problemy z hiperglikemią pojawiają się dopiero w ciąży mówi się o tzw. cukrzycy ciężarnych. Choroba zazwyczaj ustępuje całkowicie po urodzeniu dziecka. Cukrzyca w ciąży stanowi jednak zagrożenie dla matki i dziecka. Ponadto, u 30-50 proc. kobiet z cukrzycą ciążową w ciągu najbliższych 15 lat często rozwija się cukrzyca typu 2. Za główną przyczynę cukrzycy ciążowej uznaje się zmiany hormonalne związane z ciążą. Hormony wydzielane przez łożysko mogą wywoływać insulinooporność, czyli zmniejszoną wrażliwość tkanek na insulinę. Poza tym w ciąży zwiększona zostaje produkcja glukozy przez wątrobę. U około 8% kobiet ciężarnych trzustka nie jest w stanie zaspokoić zwiększonego zapotrzebowania na insulinę. Rozwija się wówczas cukrzyca ciążowa, występująca przeważnie w trzecim trymestrze ciąży. PYTANIA I ODPOWIEDZI LEKARZY NA TEN TEMAT Zobacz odpowiedzi na pytania osób, które miały do czynienia z tym problemem: Czy wyniki wskazują na cukrzycę ciążową? - odpowiada lek. Jarosław Maj Czy cukrzyca wraca w drugiej ciąży? - odpowiada dr n. med. Andrzej Niedzielski Czy wahania glukozy mogą zwiastować cukrzycę ciążową? - odpowiada lek. Łukasz Wroński Wszystkie odpowiedzi lekarzy 2. Objawy cukrzycy w ciąży Wielomocz – glukoza to substancja osmotycznie czynna, zatrzymuje wodę i wiąże ją ze sobą. Cukrzyca w ciąży objawia się częstym oddawaniem moczu, nawet powyżej 3 l na dobę. Często występuje również tzw. cukromocz, czyli wydalanie glukozy z moczem. Duże pragnienie – zwiększona utrata wody z moczem skutkuje odczuwaniem dużego pragnienia, szybkim wysychaniem błon śluzowych i skóry i potrzebą ciągłego uzupełniania płynów. Jednym z objawów cukrzycy w ciąży jest więc częste spożywanie napojów, wody. Napady głodu – z powodu braku insuliny, glukoza znajdująca się we krwi nie może dostać się do tkanek, w których mogłaby zostać zużyta. Organizm zatem, pomimo normalnej lub nawet zwiększonej podaży jedzenia, odczuwa głód. Senność, zmęczenie, spadek wagi ciała – pomimo racjonalnego żywienia i unikania wysiłku. Nagły przyrost wagi ciała w ciąży i nieproporcjonalnie duży wzrost płodu w stosunku do stopnia zaawansowania ciąży. 3. Zagrożenia cukrzycy ciążowej dla matki i dziecka Cukrzyca w ciąży grozi porodem przedwczesnym, rozwojem stanu przedrzucawkowego i zwiększa prawdopodobieństwo cesarskiego cięcia. Cukrzycę ciężarnych określa się jako nietolerancję węglowodanów występującą w ciąży. Dla płodu cukrzyca może mieć negatywne skutki, np. powoduje zaburzenia rozwojowe (wady wrodzone cewy nerwowej i serca), śmierć wewnątrzmaciczną płodu lub makrosomię, czyli nadmierny rozwój dziecka w łonie matki. Waga ciała noworodka może sięgać nawet 4 kg, ponieważ insulina działa na płód jak hormon wzrostu. Z powodu tak dużej masy ciała dziecka poród często musi się odbyć metodą cesarskiego cięcia, by uniknąć ryzyka urazów okołoporodowych u noworodka (porażenia splotu ramiennego, uszkodzenia narządów wewnętrznych) czy dużych uszkodzeń pochwy i krocza rodzącej. Nadmiar moczu wydalanego przez płód w łonie matki może skutkować wielowodziem i często prowadzi do zbyt wczesnego porodu. Duża hiperglikemia u kobiety ciężarnej często powoduje kwasicę u płodu. Leczenie cukrzycy w ciąży powinno się wszcząć zaraz po rozpoznaniu choroby. Metodami leczenia są dieta cukrzycowa oraz w razie niepowodzenia – stosowanie insuliny. 4. Badania diagnozujące cukrzycę ciążową Cukrzycę ciążową rozpoznaje się na podstawie badań krwi bądź moczu. Każda przyszła mama ma robione testy z krwi pod kątem cukrzycy. Wykonuje się je dwukrotnie w czasie ciąży – na początku i między 24. a 28. tygodniem ciąży. Pierwszy test sprawdza stężenie glukozy we krwi na czczo. Prawidłowy wynik to mniej niż 100 mg/dl. Jeśli test wykazuje wyższe stężenie niż ustalona dla kobiet ciężarnych norma, na przełomie drugiego i trzeciego trymestru kobieta wysyłana jest na wykonanie testu obciążenia glukozą. Zalecany schemat wykrywania GDM może być dwustopniowy – obejmujący test przesiewowy (50 g) i diagnostyczny (75 g). W procesie diagnostycznym można pominąć test przesiewowy. Nie można rozpoznać GDM jedynie na podstawie nieprawidłowego wyniku testu przesiewowego, chyba że stężenie glukozy będzie wyższe lub równe 200 mg/dl (wtedy nie należy wykonywać testu diagnostycznego). Diagnostyka ciężarnych w kierunku cukrzycy ciążowej powinna być wykonywana przez wszystkich lekarzy położników w warunkach ambulatoryjnych. Prawidłowy wynik testu obciążenia glukozą powinien być niższy niż 140 mg/dl. Gdy wynik okazuje się nieprawidłowy, oznacza rozwój u ciężarnej cukrzycy ciążowej. polecamy Artykuł zweryfikowany przez eksperta: Lek. Paweł Baljon lekarz w Wojewódzkim Szpitalu Zespolonym w Kielcach.

Czym jest cukrzyca ciążowa? Cukrzyca ciążowa stanowi jednostkę chorobową pojawiającą się stosunkowo często w okresie ciąży u kobiet dotychczas zdrowych (nie mających problemów ze stężeniem glukozy we krwi, które nie miały przed okresem ciąży rozpoznanej cukrzycy). Zaburzenie to polega na pojawieniu się podwyższonego poziomu glukozy we krwi i ma bezpośredni związek z prawidłowym funkcjonowaniem gospodarki hormonalnej organizmu kobiety, która jest odpowiedzialna za prawidłowy metabolizm cukrów. W tym przypadku wiąże się to ze wzrostem stężenia takich hormonów jak prolaktyna, progesteron, estrogen oraz laktogen łożyskowy. Z uwagi na to, że ww. hormony są antagonistami inuliny, blokują jej prawidłowe oddziaływanie na tkanki i komórki organizmu. Jakie są objawy cukrzycy ciążowej? Objawy cukrzycy ciążowej można często przypisać do objawów związanych z ciążą. Zaliczyć do nich należy przede wszystkim: – częste oddawanie moczu czyli wielomocz, – pojawianie się niekontrolowanych i trudnych do powstrzymania napadów głodu, które pojawiają się na skutek braku insuliny. Często pomimo zwiększonej potrzeby jedzenia kobieta ciągle odczuwa głód, – zwiększone pragnienie, skutkiem czego jest przyjmowanie dużo większej niż zazwyczaj ilości płynów. Z uwag na zwiększone wydanie wody wraz z moczem, pojawia się zwiększone pragnienie, – nadmierna senność oraz zmęczenie, – pojawianie się zaburzeń widzenia, infekcji skóry oraz pęcherza. Do innych niepokojących objawów, które mogą wskazywać na wystąpienie cukrzycy ciążowej zalicza się także cukromocz (czyli inaczej wydalanie glukozy wraz z moczem), szybki przyrost masy ciała oraz niewspółmiernie szybki wzrost masy i wielkości płodu do stopnia zaawansowania ciąży. Rozpoznanie cukrzycy ciążowej Rozpoznanie pojawienia się u pacjentki cukrzycy ciążowej jest możliwe za pomocą przeprowadzenia badania określanego jako test doustnego obciążenia glukozą. Warto wiedzieć, że badanie to jest standardowym badaniem wykonywanym podczas opieki nad ciężarną i pierwsze z nich powinno zostać przeprowadzone w okolicach 10 tygodnia ciąży. Na tym etapie można wstępnie ocenić predyspozycje oraz ewentualne zagrożenie, czy na późniejszym etapie ciąży kobieta zachoruje na cukrzycę. Standardowe badanie testu obciążenia glukozą przeprowadza się pomiędzy 24 a 28 tygodniem ciąży. Samo badanie jest bezbolesne jednak czasochłonne. Można je wykonać praktycznie w każdym laboratorium medycznym w kraju. Co ważne, pacjentka na badanie powinna stawić się na czczo. Większość laboratoriów wymaga zabrania ze sobą własnej glukozy w proszku. W pierwszym etapie badania pobiera się próbkę krwi żylnej (z żyły łokciowej), kolejne pobranie przeprowadza się po 60 oraz 120 minutach po wypiciu roztworu zwierającego 75 g glukozy. W przypadku spełnienia choćby jednego z poniższych kryteriów lekarz stawia diagnozę o rozpoznaniu cukrzycy ciążowej: – gdy poziom glukozy na czczo wynosi 92 mg/dl lub więcej – gdy poziom glukozy w 60 minucie badania jest równy lub wyższy 180 mg/dl, – gdy poziom glukozy w 120 minucie badania jest równy lub wyższy 153 mg/dl. Cukrzyca ciążowa – czynniki ryzyka Istnieje grupa kobiet która jest bardziej narażona na występowanie cukrzycy ciążowej niż pozostałe. Do czynników ryzyka zwiększających prawdopodobieństwo wystąpienia tej jednostki chorobowej zaliczyć należy wiek przyszłej mamy (powyżej 35 roku życia), zaburzenia które wynikają z prowadzonego dotychczas stylu życia (tu wyróżnia się nadwagę, otyłość, nadciśnienie tętnicze) oraz predyspozycje genetyczne (takie jak historia występowania cukrzycy w najbliższej rodzinie) i historia chorób ciężarnej (stany przedcukrzycowe występujące u ciężarnej jeszcze przed zajściem w ciążę, wystąpienie cukrzycy u ciężarnej podczas poprzedniej ciąży). Do innych czynników wpływających na pojawienie się cukrzycy ciążowej zalicza się także urodzenie przez ciężarną więcej niż dwójki dzieci, urodzenie poprzednio dziecka z wagą rozwojową także jeśli w poprzedniej ciąży wystąpił zgon wewnątrzmaciczny. Na wystąpienie cukrzycy ciążowej narażone są także te Panie, które poprzednio urodziły dziecko, którego masa urodzeniowa była większa niż 4 – 4,5 kilograma. Leczenie cukrzycy ciążowej – co trzeba wiedzieć Pierwszym etapem w przypadku leczenia cukrzycy ciążowej jest wizyta u diabetologa. To właśnie on określi jakie leczenie oraz tryb życia należy zastosować. Do najważniejszych elementów jakie wchodzą w skład postępowania podczas cukrzycy ciążowej zalicza się: – stosowanie odpowiedniej i dopasowanej diety, – regularne kontrolowanie poziomu cukru, – dopasowanie aktywności fizycznej do trybu życia, – w niektórych przypadkach zastosowanie insulinoterapii. Dieta chorej powinna opierać się na ograniczeniu do minimum spożywania cukrów prostych oraz tłuszczów. Jej zadaniem jest unormowanie poziomu glukozy we krwi. Dieta powinna opiewać na wartość co najmniej 1800 kcal i podczas niej ciężarna nie powinna odczuwać głodu. W codziennych posiłkach warto zwiększyć ilość białka w diecie, które jest kluczowe dla prawidłowego i niezakłóconego rozwoju płodu. Kluczowym jest także ograniczenie takich produktów jak soki owocowe, gotowe produkty, płatki śniadaniowe, dżemy czy słodycze. Należy wybierać produkty o niskim indeksie glikemicznym a produkty pszenne warto zastąpić tymi wykonanym z pełnego ziarna. Duże znaczenie w leczeniu cukrzycy ciążowej przypisuje się także dopasowanym do chorej ćwiczeniom fizycznym. Aktywność powinna być każdorazowo dopasowana do stylu życia pacjentki, jej samopoczucia oraz indywidualnych właściwości takich jak waga czy kondycja. Co ważne, każda aktywność fizyczna pacjentki powinna być konsultowana z lekarzem, bowiem wysiłek wiąże się najczęściej z koniecznością stosowania insuliny. Kontrolowanie poziomu cukru we krwi Bardzo ważnym elementem leczenia cukrzycy ciążowej jest samodzielne kontrolowanie poziomu cukru we krwi za pomocą glukometru. Samokontrola glikemiczna powinna być przeprowadzana przez ciężarną co najmniej cztery razy w ciągu dnia, z czego pierwsze badanie powinno odbywać się rano, na czczo. Kolejne samobadania należy przeprowadzać na co najmniej godzinę przez planowanym posiłkiem. Podczas badania należy zwracać uwagę na wartości graniczne poziomu glukozy, które w przypadku badania na czczo nie powinny przekraczać 90 mg/dl a po posiłku 120 mg/dl. Badanie glukometrem jest bardzo proste oraz szybkie. Po nakłuciu skóry palca specjalną igłą, należy wycisnąć na pasek pomiarowy kroplę uzyskanej krwi. Po krótkiej chwili wynik uzyskuje się na elektronicznym ekranie urządzenia. Warto pamiętać, że jeśli po tygodniu stosowania diety dopasowanej do ciężarnej poziom glukozy jest wyższy od poziomów podanych powyżej, koniecznym może okazać się zastosowanie leczenia insuliną. Samo leczenie insuliną jest nieszkodliwe zarówno dla matki jak i dla płodu, bowiem poziom przenikania insuliny przez łożysko waha się zaledwie w granicach od 1 do 3%. W każdym takim przypadku decyzję o zastosowaniu insulinoterapii podejmuje lekarz prowadzący. Czy cukrzyca ciążowa jest groźna dla zdrowia matki i dziecka? Odpowiednio wcześnie wykryta oraz leczona cukrzyca ciążowa nie powinna stanowić większego zagrożenia dla życia i zdrowia zarówno matki jak i dziecka. Nierozpoznanie choroby lub za późne wdrożenie odpowiedniego leczenia może prowadzić do poważnych powikłań płodu takich jak makrosomia. Cukrzyca ciążowa powoduje zwiększenie ryzyka wystąpienia także hipoglikemii u dziecka, wcześniactwa lub wystąpienia wad wrodzonych takich jak wady serca, układu nerwowego czy choroby nerek. Zbyt wysoki poziom cukru we krwi może powodować przedwczesny poród, co może wiązać się z pojawieniem się niewydolności oddechowej u dziecka. W niektórych przypadkach dzieci, których matki chorowały na cukrzycę ciążową podczas ciąży mogą zmagać się ze zbyt wysoką produkcją insuliny przez ich organizmy. Z tego też tytułu kluczowym jest regularne kontrolowanie poziomu cukru we krwi noworodka oraz jego regularne karmienie. Cukrzyca ciążowa może być także niebezpieczna dla ciężarnej. Jednym z nich jest narażenie na wystąpienie w późniejszych latach cukrzycy typu 2. Dlatego też po okresie ciąży zalecane jest dbanie o prawidłową dietę, aktywność fizyczną oraz odpowiednią masę ciała. Do innych zagrożeń związanych z cukrzycą ciążową zalicza się: – wzrost ciśnienia tętniczego podczas ciąży, – pojawienie się nadmiernej ilości płynu owodniowego, – ryzyko poronienia, – wielowodzie, – częste infekcje dróg moczowych. Cukrzyca ciążowa a poród – najważniejsze informacje Poród kobiety zmagającej się z cukrzycą ciążową wymaga odpowiedniego przygotowania. W takim przypadku podczas porodu powinien być obecny neonantolog, co więcej w niektórych przypadkach (jeśli waga urodzeniowa dziecka jest bardzo duża) podejmowana jest decyzja o wcześniejszym zakończeniu ciąży, zakończonego cesarskim cięciem. Po porodzie sytuacja ciężarnej powinna się unormować i poziom glukozy we krwi z reguły wraca do normy. Przez pierwsze miesiące wskazane jest kontrolowanie poziomu cukru we krwi oraz wykonanie (najczęściej po 3 miesiącach od porodu) doustnego testu obciążenia glukozą.

Ostatnie zmiany: 14 stycznia 2022 Podejrzewasz, że masz cukrzycę ciążową? Statystyki wskazują, że rozwija się ona nawet u 14% ciężarnych. Co robić? Zdecydowanie stosować się do zaleceń lekarza, ponieważ nieleczona choroba niesie oznacza konsekwencje dla zdrowia zarówno mamy, jak i dziecka. Jakie są jej przyczyny, objawy i sposoby leczenia? Co trzeba o cukrzycy ciężarnych? Cukrzyca to grupa zaburzeń metabolicznych, których wspólną cechą jest hiperglikemia, czyli podwyższony poziom glukozy we krwi. To wynik bezwzględnego lub względnego niedoboru insuliny. Cukrzyca ciążowa, nazywana także cukrzycą ciężarnych (ang. gestational diabetes mellitus, GDM), jest czasowym zaburzeniem gospodarki węglowodanowej (nietolerancja węglowodanów), które objawia się hiperglikemią. Mówi się o niej, gdy wykryto ją u kobiety, która dotychczas na cukrzycę nie chorowała (cukrzyca w ciąży a cukrzyca ciążowa to to samo). Chorobę diagnozuje się najczęściej pomiędzy 24. a 28. tygodniem ciąży, na podstawie wyników obowiązkowego testu obciążenia glukozą. - Cukrzyca jest najczęstszym powikłaniem metabolicznym wikłającym ciążę. Częstość występowania cukrzycy ciążowej (GDM, gestational diabetes mellitus) w Europie szacuje się na 5,4% z dynamiczną tendencją wzrostową. [1] Szacuje się, że w Polsce dotyczy ona około 3-10% ciężarnych. Skąd się bierze cukrzyca w trakcie ciąży? Jej główną przyczyną jest zwiększenie poziomu hormonów, które wytwarza łożysko. Progesteron, estrogen, prolaktyna czy laktogen łożyskowy z jednej strony wspomagają proces rozwoju dziecka, z drugiej są antagonistami insuliny, hormonu produkowanego przez trzustkę. Oznacza to, że blokują działanie insuliny i obniżają wrażliwość organizmu na jej działanie. To przyczynia się do podwyższonego poziomu cukru we krwi (w rezultacie zapotrzebowanie na nią u kobiet w ciąży jest 2 do 3 razy większe niż normalnie). Jeżeli organizm kobiety ciężarnej nie radzi sobie z dodatkowym zapotrzebowaniem na insulinę (nazywa się to insulinoodpornością), poziom glukozy we krwi podnosi się. Wówczas diagnozowana jest cukrzyca ciążowa. Sprawdź, czy jesteś w grupie ryzyka Istnieją pewne czynniki, które mogą zwiększać ryzyko zachorowalności na cukrzycę ciążową. Jesteś zagrożona ryzykiem pojawienia się choroby, jeśli: cierpisz na otyłość́. Zgodnie z nowym badaniem opublikowanym w PLOS Medicine przez Linna Sorbye'a z Uniwersytetu w Bergen w Norwegii i jego współpracowników ryzyko rozwoju cukrzycy ciążowej (GDM) wzrasta wraz ze wzrostem masy ciała między ciążami, masz więcej niż 35 lat, masz zaburzenia tolerancji glukozy, przebyłaś cukrzycę w poprzedniej ciąży, w twojej rodzinie występuje cukrzyca, poroniłaś, dotyczy cię zespół policystycznych jajników (PCOS), urodziłaś pierwsze dziecko ważące ponad 4 kg, zażywasz leki przeciwpsychotyczne lub steroidowe, masz nadciśnienie tętnicze, w pierwszej połowie ciąży przybrałaś zbyt szybko na wadze. Co ciekawe, badanie przeprowadzone w Singapurze wykazało powiązanie zdrowotne między krótkim snem podczas ciąży a cukrzycą ciążową (GDM). Wyniki opublikowane w czasopiśmie Sleep sugerują, że rozwiązanie problemów ze snem podczas ciąży może potencjalnie zmniejszyć ryzyko rozwoju GDM. Uwaga: cukrzyca ciążowa może wystąpić u kobiet bez znanych czynników ryzyka, a i być niezdiagnozowaną wcześniej cukrzycą typu 1 lub 2. Szacuje się, że to blisko 10% przypadków cukrzycy ciążowej. U kobiet z grupy podwyższonego ryzyka powinno się wykonać badania w kierunku cukrzycy na jak najwcześniejszym etapie ciąży. Dieta a ryzyko cukrzycy Na pojawienie się cukrzycy duży wpływ ma sposób żywienia. Zdrowa, kompleksowa dieta, która zmniejsza stan zapalny organizmu, zmniejsza ryzyko wystąpienia cukrzycy ciążowej – dowodzi tego badanie przeprowadzone w Szpitalu Uniwersyteckim i na Uniwersytecie w Turku w Finlandii. - Wyniki badań pokazują, że przestrzeganie zdrowej diety we wczesnej ciąży zmniejsza ryzyko cukrzycy ciążowej – mówi pierwsza autorka i doktorantka Lotta Pajunen z Instytutu Biomedycyny Uniwersytetu w Turku. Z Lily Nichols podkreśla, że badania wskazują na to, iż nieodpowiednie spożycie białka w pierwszym trymestrze ciąży jest czynnikiem ryzyka cukrzycy ciążowej. Wyższą zapadalność na cukrzycę ciążową odnotowano także wśród kobiet, które spożywały dużo zbóż, ciastek, ciastek oraz soków, niższą zapadalność stwierdzono u kobiet, które regularnie jadły orzechy (Clinical Nutrition, 2016). Przebieg cukrzycy ciążowej jest zwykle bezobjawowy, a chorobę można wykryć dopiero podczas badania stężenia glukozy we krwi. Na jej pojawienie się mogą wskazywać takie symptomy jak: zwiększone pragnienie, częstomocz, przewlekłe zakażenia pochwy, nadmierne przybieranie na wadze lub tracenie kilogramów, napady głodu, zmęczenie, uczucie suchości w jamie ustnej. Jeżeli należysz do grupy ryzyka, już na początku ciąży wykonaj doustny test tolerancji glukozy (OGTT), czyli tzw. krzywą cukrową. Każda kobieta po pierwszej wizycie u ginekologa powinna wykonać stężenie glukozy we krwi na czczo. Jeśli wyniki są prawidłowe, test tolerancji glukozy wykonuje się dopiero między 24. a 28. tygodniem ciąży. Badanie to wyklucza lub potwierdza chorobę. Skierowanie na badania otrzymuje się od ginekologa prowadzącego ciążę. Podczas badania krew żylną pobiera się trzy razy: na czczo, po godzinie i po 2 godzinach od spożycia roztworu z 75 g glukozy. Pierwsze pobranie krwi wykonasz przed wypiciem roztworu z glukozą. Później zostaniesz poproszona o spożycie z 75 g glukozy rozpuszczonej w wodzie. Cukrzyca ciążowa jest rozpoznana, jeśli spełnione jest przynajmniej jedno z niżej wymienionych kryteriów według IADPSG 2010 i WHO 2013: na czczo stężenie glukozy w osoczu : 92-125 [mg/dl] 5,1-6,9 [mmol/l], 60. minuta stężenie glukozy w osoczu: ≥180 [mg/dl] ≥10,0 [mmol/l], 120. minuta stężenie glukozy w osoczu: 153-199 [mg/dl] 8,5 -11,0 [mmol/l]. Jeżeli wyniki są powyżej dopuszczalnej normy, stwierdza się cukrzycę ciążową, która wymaga dalszego leczenia pod okiem ginekologa oraz diabetologa. W Polsce test wykonuje się pomiędzy 24. a 28. tygodniem ciąży. Tymczasem brytyjscy naukowcy uważają, że to zbyt późno. Z badań przeprowadzonych na University of Cambridge wśród 4 069 kobiet wynika, że należy je robić dokładnie w 24 tygodniu ciąży. Profesor Gordon Smith mówi, że zmniejszy to negatywne oddziaływanie nadmiaru cukru na rozwój płodu. Dlaczego badanie w kierunku cukrzycy w ciąży jest ważne? Ponieważ typowe objawy cukrzycy, takie jak zmęczenie, uczucie pragnienia i suchości w ustach, parcie na mocz, zwiększenie masy ciała czy napady głodu można zrzucić na karb ciąży, szalenie ważne są badania laboratoryjne w kierunku cukrzycy. Przewlekła hiperglikemia prowadzi do zaburzeń w metabolizmie białek, tłuszczów i gospodarki wodno-elektrolitowej. W konsekwencji może dochodzić do uszkodzenia rożnych narządów i układów, a szczególnie naczyń krwionośnych, mięśnia sercowego, nerek, nerwów i narządu wzroku. Cukrzyca w okresie ciąży, zależnie od stopnia wyrównania glikemii, zwiększa ryzyko wielu powikłań zarówno matczynych, jak i płodowych. Według nowych badań przeprowadzonych przez University of Birmingham, kobiety z cukrzycą ciążową (GDM) w czasie ciąży mają wyższe niż zwykle ryzyko rozwoju cukrzycy typu 2, nadciśnienia i choroby niedokrwiennej serca w przyszłości. Jeśli choroba została zdiagnozowana i opanowana, ryzyko powikłań z nią związanych się zmniejsza. Nieleczona cukrzyca ciążowa bądź leczona niewłaściwie, zwiększa ryzyko poronień, wad wrodzonych, obumarć wewnątrzmacicznych, nadmiernego wzrastania płodu, urazów okołoporodowych, hipoglikemii oraz innych problemów adaptacyjnych u noworodka. Zagrożeniem jest także wcześniactwo. W grupie matek chorych na cukrzycę dotyczy około 10–30% przypadków. Jest wyższe niż̇ u matek zdrowych. Kolejnym problemem jest makrosomia noworodka, czyli nadmierne wzrastania płodu. Dotyczy ona 25 – 42% dzieci z ciąż powikłanych cukrzycą. Ponieważ przy hiperglikemii nadmiarnowa glukoza przenika przez łożysko, dochodzi do hiperglikemii płodu, a noworodek rodzi się z masą 4000/4500 g. Jest narażony na urazy okołoporodowe, np. uszkodzenie nerwów szyi i barków lub urazem a nawet złamaniem obojczyka. Jak wynika ze statystyk, dziecko matki chorującej na cukrzycę ciężarnych, będzie bardziej narażony na nadwagę lub otyłość w dzieciństwie oraz obarczony wyższym ryzykiem zachorowania w starszym wieku na cukrzycę typu 2. Niekontrolowana cukrzyca zwiększa również ryzyko wad w obrębie układu kostnego, nerwowego, moczowo-płciowego, a także wad serca. Cukrzyca ciążowa stwarza także zagrożenie hipoglikemią u noworodka, czyli obniżonym poziomem cukru w organizmie. Hipoglikemia może objawiać się między innymi: nerwowością, krzykiem, hipotonią (zmniejszone napięcie mięśniowe), letargiem, sennością, problemami z oddychaniem, niebieskawym odcieniem skóry, drgawkami, oczopląsem, brakiem apetytu. Dziecko, w momencie narodzin, może mieć także problemy z oddychaniem, ponieważ przy cukrzycy ciążowej płuca dziecka dojrzewają z opóźnieniem. Jak leczyć cukrzycę ciążową? W części przypadków (typ GDM1) w celu opanowania cukrzycy, by osiągnąć prawidłowy poziom glikemii, wystarczająca jest odpowiednia dieta oraz aktywność fizyczna (zalecane jest uprawianie sportu o umiarkowanej intensywności, dostosowanego do stanu oraz możliwości ciężarnej). Zdarza się jednak, że konieczne jest włączenie leczenia farmakologicznego: leków lub zastrzyków insuliny (typ GDM2). To dlatego, jeśli zdiagnozowano u ciebie cukrzycę ciążową, koniecznie skonsultuj się z lekarzem diabetologiem. Pod jego opieką pozostaniesz do końca ciąży. - Każda kobieta ze zdiagnozowaną cukrzycą ciążową powinna na bieżąco kontrolować poziom glikemii za pomocą glukometru. Jeżeli mimo stosowania diety i uprawiania sportu poziom cukru we krwi nie ulega stabilizacji, konieczne może się okazać podawanie insuliny. Kontroluj poziom cukru Pamiętaj! Jeśli cierpisz na cukrzycę bądź jeśli jesteś nią zagrożona, dbaj o siebie i nie bagatelizuj sytuacji. Regularnie rób zlecane ci badania, samodzielnie kontroluj poziom cukru za pomocą glukometru. Załóż zeszyt, w którym będziesz notować poziom cukru, posiłki i przekąski. Pozostań pod specjalną opieką lekarską (także diabetologa) aż do samego porodu, stosuj się do jego wszelkich zaleceń. - Leczenie należy wprowadzić wtedy, gdy za pomocą modyfikacji diety kobieta nie osiąga odpowiedniego poziomu glikemii. Pacjentka sama prowadzi kontrolę glikemii, po odpowiednim przeszkoleniu w kwestii prawidłowej diety i obsługi glukometru - mówi specjalista ginekolog i perinatolog prof. Ewa Wender-Ożegowska, specjalista w dziedzinie położnictwa i ginekologii oraz perinatologii. [2] Leczenie cukrzycy ciążowej polega przede wszystkim na stosowaniu zbilansowanej diety, tzw. diety cukrzycowej dla kobiet w ciąży. Najlepiej, jeśli jest ona opracowana przez dietetyka. Wiele mam decyduje się jednak modelować ją samodzielnie. Na co powinnaś zwrócić uwagę? Dieta cukrzycowa powinna dostarczać przynajmniej 1800 kcal (w przypadku ciąży bliźniaczek 2000-2200 kcal), a także większą ilość białka. Bardzo ważne jest kontrolowanie ilości obecnych w menu węglowodanów oraz tłuszczów. Pamiętaj, że bardziej wartościowe są węglowodany złożone oraz tłuszcze roślinne. Ograniczaj zatem ilość węglowodanów prostych: słodyczy, soków owocowych i tłuszczów. Oczywiście najlepiej odstaw cukier i słodkości. Uważaj na owoce ze względu na fruktozę i staraj się nie przekraczać 20 dag dziennie i to w godzinach wczesnopopołudniowych. Mleko ze względu na laktozę zastąp kefirem lub jogurtem naturalnym. Około 40% dziennej racji powinny wypełniać „dobre” węglowodany, pochodzące z warzyw, kasz i ciemnego pieczywa, 30% powinno stanowić białko, a maksymalnie 20-30% - tłuszcze. Bardzo ważny jest także błonnik pokarmowy, który hamuje wchłanianie glukozy. Występuje w dużych ilościach w warzywach, owocach i produktach zbożowych. Im produkt mniej przetworzony, tym więcej zawiera błonnika, dlatego najlepiej jeść surowe warzywa i owoce ze skórką, wybierać gruboziarniste kasze i pełnoziarnisty chleb. Najlepiej gdybyś sięgała po potrawy gotowane, przygotowywane na parze czy pieczone w folii lub rękawie. Makarony, ryż i kasze powinny być al dente, to samo dotyczy warzyw. Ważne, żeby produkty, po które sięgasz, miały niski indeks glikemiczny (IG), czyli nie powodowały gwałtownych skoków cukru w organizmie. Zestawy produktów o różnym indeksie glikemicznych można znaleźć na stronach internetowych towarzystw diabetologicznych. Swoją dietę powinnaś konsultować z lekarzem prowadzącym. Kluczowe jest, by posiłki spożywać regularnie, o stałych porach. Jedz często i w małych porcjach. Powinnaś jeść 3 posiłki główne oraz 3 lub 4 lekkie przekąski, co 2-3 godziny. Czym są wymienniki węglowodanowe? W większości przypadków cukrzycę ciężarnych leczy się dietą, czasem jednak konieczna jest terapia insuliną w zastrzykach. Wówczas przyszła mama powinna stosować dietę opartą o tzw. wymienniki węglowodanowe. Ważne jest także spożywanie 6 posiłków dziennie, przy czym ostatni, 6 posiłek, to tzw. druga kolacja, którą należy zjeść przed zaśnięciem. Zapobiega to porannej hipoglikemii. 1 wymiennik węglowodanowy to ilość produktu spożywczego zawierająca 10 g węglowodanów przyswajalnych. Dietę opartą o wymienniki powinien ustalić dietetyk, bowiem ich ilość jest zależna od zapotrzebowania na energię, ta z kolei od aktywności fizycznej, masy ciała, wzrostu kobiety, jak i trymetru ciąży. Po ustaleniu liczby wymienników, zależnie od sposobu żywienia i stylu życia kobiety, ich ilość jest rozkładana na poszczególne posiłki. Przykładowy rozkład wymienników może wyglądać następująco. 1 śniadanie 6 WW, 2 śniadanie 3 WW, obiad 6 WW, podwieczorek 2WW, kolacja 3 WW, druga kolacja 2 WW (posiłek przed snem). I nie zapominaj o ruchu. Jeśli lekarz ci nie zabronił, prowadź aktywny tryb życia, spaceruj i pływaj. Wysiłek fizyczny poprawia spalanie glukozy, zmniejsza insulinooporność tkanek oraz zwiększa ich wrażliwość na insulinę. Najczęściej po porodzie nie będziesz potrzebować insulinoterapii, ale po 6-12 tygodniach ponownie powinnaś wykonać test krzywej cukrowej, żeby wykluczyć chorobę. W zdecydowanej większości przypadków objawy cukrzycy ustępują wraz z zakończeniem ciąży. Jeśli wynik badania przesiewowego okaże się prawidłowy, badanie można powtórzyć po 3 latach. U około 10% kobiet objawy cukrzycy utrzymują się także po ciąży, co wskazuje na niewykrytą przed ciążą cukrzycę typu 1. U co trzeciej ciężarnej cukrzyca ciążowa pojawia się podczas kolejnej ciąży. U kobiet, u których występują czynniki ryzyka, badania powtarza się co rok. Jeśli wynik jest pozytywny, musisz zostać pod opieką poradni diabetologicznej na stałe. Jeżeli miałaś cukrzycę w ciąży, jeśli tylko możesz, podejmij karmienie piersią ze względu na liczne korzyści zdrowotne zarówno dla ciebie, jak i dla niego. Laktacja zwiększa wydatek energetyczny, co obniża wartość glikemii. Jeżeli kobieta nie należy do grupy ryzyka, a mimo to rozwinęła się u niej cukrzyca ciążowa, należy to potraktować jako sygnał ostrzegawczy. Być może istnieją czynniki genetyczne, które mogą skutkować rozwojem cukrzycy typu 2 w przyszłości. Cukrzyca ciążowa – mity Lily Nichols, autorka bloga "Balancing real food & real life" w swoim artykule "9 mitów o cukrzycy ciążowej" ( przestrzega przed wiarą w rozpowszechnione błędne przekonania dotyczące kwestii podwyższonego poziomu cukru we krwi kobiet ciężarnych. Lekko podwyższony cukier w ciąży jest normą - MIT Okazuje się, że organizm zdrowej kobiety w ciąży utrzymuje o 20% niższy poziom cukru niż u kobiet niebędących w ciąży. Tak więc lekko podniesiony poziom cukru we krwi kobiety ciężarnej jest zdecydowanie sygnałem ostrzegawczym i wymaga konsultacji ze specjalistą. Jestem szczupła, więc cukrzyca mi nie grozi – MIT Choć wydaje się, że osoby szczupłe nie należą do grupy ryzyka, wcale nie są wolne od zagrożenia cukrzycą ciążową. Niektóre badania wykazały, że u 50% kobiet z cukrzycą ciążową nie występowały żadne typowe czynniki ryzyka, takie jak nadwaga przed zajściem w ciążę lub cukrzyca w rodzinie. Jeśli biorę insulinę mogę jeść wszystko – MIT Dostarczenie insuliny do organizmu za pomocą tabletek lub zastrzyków rzeczywiście zmniejszy poziom glukozy we krwi, ale nie usunie negatywnych skutków nadmiernego jedzenia. Bibliografia Standardy Polskiego Towarzystwa Ginekologów i Położników postępowania u kobiet z cukrzycą, Ginekologia i Perinatologia Praktyczna 2017 tom 2, nr 5 Cukrzyca ciążowa - pierwszy krok to modyfikacja diety Balanced diet, exercise may not prevent gestational diabetes Women who have gestational diabetes in pregnancy are at higher risk of future health issues Choroby wewnętrzne, Andrzej Szczeklik, Jerzy Alkiewicz, Medycyna Praktyczna, 2005 Standardy Polskiego Towarzystwa Ginekologicznego postępowania u kobiet z cukrzycą, Warszawa 2011 Healthy diet in early pregnancy reduces risk of gestational diabetes Study finds association between insufficient sleep and gestational diabetes mellitus 1 tydzień 2 tydzień 3 tydzień 4 tydzień 5 tydzień 6 tydzień 7 tydzień 8 tydzień 9 tydzień 10 tydzień 11 tydzień 12 tydzień 13 tydzień 14 tydzień 15 tydzień 16 tydzień 17 tydzień 18 tydzień 19 tydzień 20 tydzień 21 tydzień 22 tydzień 23 tydzień 24 tydzień 25 tydzień 26 tydzień 27 tydzień 28 tydzień 29 tydzień 30 tydzień 31 tydzień 32 tydzień 33 tydzień 34 tydzień 35 tydzień 36 tydzień 37 tydzień 38 tydzień 39 tydzień 40 tydzień 41 tydzień 42 tydzień

Cukrzyca ciężarnych jest zaburzeniem objawiającym się wysokim poziomem cukru we krwi przyszłej mamy. Schorzenie to może mieć wpływ na ciążę i zdrowie dziecka, dlatego kobieta wymaga specjalnej opieki zarówno w czasie ciąży, jak i po porodzie. Mimo że lekarz będzie regularnie kierował na badania, możesz podjąć pewne działania przed ciążą i w jej trakcie w celu obniżenia ryzyka oraz kontroli poziomu cukru we krwi. Obejmują one zdrowe odżywianie i regularne ćwiczenia. Poniżej znajdziesz więcej informacji na temat tej choroby, jej wpływu na ciążę oraz czynników jest cukrzyca w ciąży?Cukrzyca ciężarnych jest rodzajem cukrzycy, która występuje u niektórych przyszłych mam. Hormony ciążowe utrudniają organizmowi przetwarzanie cukru (glukozy), ponieważ nie pozwalają insulinie na utrzymanie stabilnego poziomu cukru we krwi. Zazwyczaj organizm produkuje więcej insuliny, aby temu przeciwdziałać, ale u niektórych ciężarnych kobiet ilość ta nie jest wystarczająca, w związku z czym poziom cukru we krwi jest zbyt wysoki. W efekcie glukoza nie przenika do komórek, w których powinna zostać wykorzystywana do produkcji energii, lecz pozostaje we zazwyczaj pojawia się w drugiej połowie ciąży, niekiedy już w 20. tygodniu, ale najczęściej później. Dzieje się tak dlatego, że wraz z rozwojem dziecka, łożysko wytwarza więcej hormonów zaburzającym działanie insuliny. Lekki wzrost poziomu cukru we krwi po jedzeniu jest normalnym zjawiskiem, ale jeśli masz cukrzycę ciążową, wyższe stężenie glukozy może mieć wpływ na wzrost i rozwój jaki sposób diagnozuje się cukrzycę w ciąży?Możesz nie zaobserwować żadnych objawów cukrzycy w ciąży. Jeśli jednak występuje u Ciebie którykolwiek z poniższych czynników ryzyka, lekarz prawdopodobnie zaproponuje przeprowadzenie badania w kierunku cukrzycy ciążowej. Jeśli jesteś w mniejszym stopniu narażona na chorobę, lekarz zleci wykonanie badania OGTT (test obciążenia glukozą) w drugiej połowie ciąży, między 24. tygodniem a 28. tygodniem. W przypadku wątpliwości zasięgnij z cukrzycą ciążową lekarz może zalecić częstsze wizyty, szczególnie w ciągu ostatnich trzech miesięcy ciąży, aby monitorować stan matki i ryzykaNie wiadomo, dlaczego u niektórych kobiet rozwija się ta choroba, ale wyróżniamy następujące czynniki ryzyka cukrzycy w ciąży:wiek powyżej 25 latbrak aktywności fizycznejnadwagawysokie ciśnienie krwiprzebyte choroby sercazespół policystycznych jajnikówstan przedcukrzycowy (prekursor cukrzycy typu 2) lub cukrzyca typu 2 w bliskiej rodziniecukrzyca ciążowa w poprzedniej ciążyurodzenie dziecka ważącego powyżej 4 kgwewnątrzmaciczne obumarcie płodu z niewyjaśnionej prawdopodobnie zna część występujących u Ciebie czynników ryzyka, ale pamiętaj, aby przed zajściem w ciążę lub podczas pierwszej wizyty ciążowej powiedzieć mu o wpływ na ciążę i dziecko może mieć cukrzyca w ciąży?Większość przyszłych mam z cukrzycą ciążową rodzi zdrowe dzieci. Choroba ta musi być jednak uważnie leczona i monitorowana przez lekarza. Poniżej znajdują się niektóre z zagrożeń związanych z cukrzycą w ciąży, na które narażone jest przyrost masy ciała dziecka. Podwyższony poziom glukozy we krwi oznacza, że dziecko otrzymuje zbyt dużo cukru, co powoduje przybieranie na wadze. Może to być przyczyną powikłań lub urazów przy ryzyko przedwczesnego porodu. Chociaż większość kobiet z cukrzycą ciążową donosi ciążę, w niektórych przypadkach, ze względu na większe wymiary dziecka, lekarz może zalecić wywołanie porodu przed ryzyko wystąpienia zespołu zaburzeń oddychania. Dziecko może mieć trudności z oddychaniem i potrzebować pomocy do momentu, aż płuca w pełni się poziom cukru we krwi (hipoglikemia)ŻółtaczkaZachorowanie na cukrzycę w późniejszym wiekuNadwaga lub otyłość w dzieciństwiePodczas porodu dużego dziecka mogą wystąpić:Trudności podczas poroduPodwyższone ryzyko cięcia cesarskiego – ponieważ poród naturalny dużego dziecka może wiązać się z większym ryzykiemSilne krwawienie po porodziePęknięcie ściany pochwy lub krocza w przypadku porodu siłami w ciąży zwiększa również ryzyko następujących schorzeń:Wysokie ciśnienie krwi i stan przedrzucawkowy (choroba związana z wysokim ciśnieniem krwi) w czasie ciążyCukrzyca typu 2. Poziom cukru we krwi powinien powrócić do normy wkrótce po porodzie, ale istnieje większe ryzyko zachorowania na cukrzycę typu 2 (u 15–70% kobiet z cukrzycą ciążową na późniejszym etapie życia rozwija się cukrzyca). Dobra wiadomość jest taka, że osiągnięcie prawidłowej masy ciała po porodzie zmniejsza to ryzyko. Ze wszystkich kobiet, które w ciąży cierpiały na cukrzycę, ale po porodzie pozbyły się nadwagi, mniej niż 25 procent zachorowało później na cukrzycę typu kobiety chorują na łagodną odmianę cukrzycy przed zajściem w ciążę, nie wiedząc o tym. W takim przypadku cukrzyca może towarzyszyć im całe życie i nie minąć po cukrzycy w ciąży można zapobiec lub ją wyleczyć?Możesz podjąć kilka działań, które pomogą zapobiec cukrzycy w ciąży. Zdrowa dieta przed zajściem w ciążę może zmniejszyć ryzyko wystąpienia choroby, choć nie zawsze. Jeżeli planujesz dziecko, staraj się zdrowo odżywiać, regularnie ćwiczyć i pozbyć zdiagnozowano u Ciebie cukrzycę ciążową, istnieje kilka sposobów, które mogą pomóc kontrolować poziom cukru we krwi i zmniejszyć ryzyko powikłań:Zdrowe odżywianie. Mimo że kobietom w ciąży nie zaleca się odchudzania, jedzenie dużej ilości owoców, warzyw i produktów pełnoziarnistych może pomóc kontrolować cukrzycę. Spożywaj regularne posiłki w ciągu dnia, ale zwracaj uwagę na wielkość porcji. Lekarz może zalecić stosowanie diety mającej na celu kontrolowanie cukrzycy ciążowej i doradzi, jaki przyrost masy w czasie ciąży jest Ćwiczenia pomagają obniżyć poziom cukru we krwi i mają pozytywny wpływ na ogólny stan zdrowia. Porozmawiaj z lekarzem, jakie ćwiczenia możesz wykonywać w ciąży, ale zwykle spacery i joga ciążowa to dobry wybór. Jeśli lekarz wyrazi zgodę, staraj się wykonywać lekkie ćwiczenia przez około 30 minut dziennie pięć dni w Około 10–20 procent kobiet cierpiących na cukrzycę ciążową musi przyjmować insulinę (zazwyczaj w formie zastrzyków), aby kontrolować poziom cukru we krwi. W razie potrzeby lekarz przepisze Ci ciągu trzech ostatnich miesięcy ciąży lekarz może zalecić częstsze wizyty kontrolne i badania krwi w celu oznaczenia stężenia cukru. Niekiedy kobiety samodzielne sprawdzają poziomu cukru we krwi codziennie (nawet kilka razy dziennie). W takim przypadku lekarz przekaże dokładne będzie także uważnie monitorował stan zdrowia dziecka, aby sprawdzić, czy ciąża rozwija się sprawdzi poziom cukru we krwi zaraz po porodzie i ponownie po 6–12 tygodniach (czasami częściej). Może także zalecić późniejsze kontrole stężenia cukru co kilka o cukrzycy ciążowej może wywołać stres i zdenerwowanie. Możesz mieć także wiele pytań, ale pamiętaj, że lekarze zapewnią Ci odpowiednią opiekę, aby ciąża przebiegała prawidłowo i dziecko było zdrowe.

Cukrzyca ciążowa – ta informacja spadła na mnie jak grom z jasnego nieba. Nie wiedziałam na ten temat absolutnie nic. Owszem od czasu do czasu obiło mi się o uszy, że ktoś cukrzycę w ciąży miał, ale że padnie na mnie? Nigdy nie przypuszczałam, że dosięgnie również mnie. A okazało się, że jestem nawet w grupie ryzyka – chociaż nigdy tak o sobie nie myślałam. BADANIA WSPÓŁCZESNEJ DIETETYKICZĘSTOTLIWOŚĆPOWIKŁANIA CUKRZYCY CIĄŻOWEJDWA TYPY CUKRZYCY CIĄŻOWEJZe względu na sposób leczenia można wyróżnić dwa typy cukrzycy ciążowej:POSTĘPOWANIE Z CUKRZYCĄ CIĄŻOWĄCele leczenia dietetycznego cukrzycy w ciąży:ROZPOZNANIE CUKRZYCY CIĄŻOWEJCZYNNIKI RYZYKA CUKRZYCY CIĄŻOWEJKiedy powinnam przejść testy przesiewowe?Badanie krwi w pierwszym trymestrzePoza grupą ryzyka cukrzycy ciążowejWyniki badania krwi na czczo i ich interpretacjaPoniżej 3 scenariusze, zależne od wyników Twoje badania glukozy we krwi:Grupa ryzyka cukrzycy ciążowejBadanie w trzecim trymestrzeRezultaty doustnego testu tolerancji glukozy – OGTTINDEKS GLIKEMICZNYINDEKS GLIKEMICZNY NISKIINDEKS GLIKEMICZNY ŚREDNIINDEKS GLIKEMICZNY WYSOKIDlaczego lepiej wybierać ciemny chleb?PSYCHODIETETYKAAgnieszka Gawlicka o sobieKONKURS: INDYWIDUALNA DIETA DLA CIEBIEJeśli jesteś w ciąży, po ciąży, planujesz ciążę, masz cukrzycę ciążową lub nie, chcesz schudnąć lub przybrać na wadze lub po prostu chcesz rozpocząć nowy etap w swoim życiu – odpowiedź na pytanie:CO DIETA ZMIENI W TWOIM ŻYCIU?Polecam Wam również artykuł o cukrzycy ciążowej u Mamyginekolog do dzielenia się swoimi doświadczeniami w komentarzach pod wpisem w temacie cukrzycy ciążowej. Jeśli tak samo jak ja, przechodzisz cukrzycę w ciąży, koniecznie daj znać: w jaki sposób dowiedziałaś się o swojej cukrzycy, jak sobie z nią radzisz oraz jak czujesz się w ciąży? Dajmy wsparcie innym słodkim mamom, które być może szukają informacji na temat cukrzycy w ciąży. Wiem, że nie jestem sama – Ty też nie. Razem będzie nam raźniej 🙂ROZWIĄZANIE KONKURSU BADANIA WSPÓŁCZESNEJ DIETETYKI Cukrzyca ciążowa, cukrzyca ciężarnych (ang. Gestational Diabetes Mellitus, GDM) stanowi najczęściej występujące zaburzenie metabolizmu węglowodanów, tuż obok cukrzycy typu 1 (T1D) oraz cukrzycy typu 2 (T2D). Jest stanem nietolerancji węglowodanów prowadzącym do hiperglikemii (wzrost stężenia glukozy we krwi powyżej górnej granicy normy) o różnym nasileniu, który pojawia się lub zostaje po raz pierwszy rozpoznany w czasie ciąży. CZĘSTOTLIWOŚĆ Nie ma dokładnych danych epidemiologicznych dotyczących rozpowszechnienia cukrzycy ciążowej. Jej częstość występowania szacuje się na 3–20%. Wystąpienie cukrzycy ciążowej jest związane z podwyższonym ryzykiem pojawienia się powikłań zarówno u matki, jak i dziecka. U matki najczęstszym powikłaniem, które może pojawić się w przyszłości, jest wystąpienie T2D. Szacuje się, że w czasie 5–10 lat po porodzie u co 2 kobiety z przebytą GDM rozwija się nietolerancja węglowodanów lub jawna cukrzyca. Badania przeprowadzone w ośrodku poznańskim wykazały, że w ciągu sześciu lat po przebyciu GDM 56,2% spośród 153 przebadanych pacjentek miało rozpoznaną nietolerancję węglowodanów lub cukrzycę. Duża metaanaliza wykazała, że ryzyko rozwoju cukrzycy typu 2 u kobiet po przebytej GDM jest 7-krotnie wyższe niż u kobiet z normoglikemią w czasie ciąży. Innymi matczynymi powikłaniami GDM są: nadciśnienie tętnicze i stan przedrzucawkowy, wielowodzie, cięcie cesarskie, poród przedwczesny. Należy również zwrócić uwagę na to, że przebyta cukrzyca ciążowa jest jednym z głównych czynników ryzyka dla rozwoju chorób sercowo-naczyniowych wymienianych wśród otyłości, hipercholesterolemii, palenia tytoniu czy nadciśnienia tętniczego. POWIKŁANIA CUKRZYCY CIĄŻOWEJ Do najczęstszych powikłań cukrzycy ciążowej dotyczących płodu należą: makrosomia, dystocja barkowa, poród przedwczesny, kardiomiopatia, poronienie. Hiperglikemia in utero może po urodzeniu wiązać się z następującymi powikłaniami: hipoglikemia, niedojrzałość płucna, niska masa urodzeniowa, zmiany w rozwoju motorycznym, hiperbilirubinemia, hipokalcemia, hipomagnezemia oraz zwiększone ryzyko wystąpienia otyłości, zespołu metabolicznego oraz cukrzycy typu 2 w przyszłości. Skuteczna diagnostyka, jak i leczenie cukrzycy ciążowej, z uwagi na wyżej wymienione możliwe powikłania, są niezwykle istotne. Wprowadzenie odpowiedniej diety i/lub insulinoterapii pozwala na zmniejszenie ich liczby zarówno u matki, jak i u dziecka. Ważna jest także opieka specjalistyczna nad kobietą z przebytą cukrzycą ciążową po rozwiązaniu. Prawidłowe leczenie cukrzycy ciążowej pozwala na prewencji cukrzycy typu 2, zespołu metabolicznego oraz chorób sercowo-naczyniowych w grupie matek i ich dzieci. Cukrzyca ciążowa rozpoznawana jest po wykonaniu doustnego obciążenia glukozą (75 g) między 24 a 28 tygodniem ciąży, kiedy jeden z wyników obciążenia jest nieprawidłowy. DWA TYPY CUKRZYCY CIĄŻOWEJ Ze względu na sposób leczenia można wyróżnić dwa typy cukrzycy ciążowej: G1 – nieprawidłowa tolerancja glukozy z normoglikemią przebiegającą w warunkach przestrzegania diety, G2 – hiperglikemia na czczo lub poposiłkowa mimo stosowania diety; konieczne leczenie dietą i insuliną. W Polsce brak jest szczegółowych wytycznych dotyczących postępowania dietetycznego u kobiet z cukrzycą ciążową. Polskie Towarzystwo Diabetologiczne w swoich zaleceniach z 2017 roku mówi o następującym leczeniu dietetycznym: · „40–50% węglowodanów (ok. 180 g węglowodanów/dobę), w diecie preferowane węglowodany o niskim indeksie glikemicznym; · 30% białka (1,3 g/kg mc); · 20–30% tłuszczów (w tym 29,0 kg/m2 do 18 kg dla BMI < 19,8 kg/m2); · stosowanie sztucznych środków słodzących jest dozwolone, za wyjątkiem sacharyny, która przechodzi przez łożysko, a jej wpływ na płód nie jest do końca znany; · zaleca się podawanie preparatów witaminowych ogólnie dostępnych na polskim rynku farmaceutycznym, zgodnie z zaleceniami obowiązującymi dla wszystkich ciężarnych”8. Niektóre z powyższych zaleceń mogą budzić wątpliwości interpretacyjne. Nie ma rozgraniczenia dla poszczególnych kwasów tłuszczowych. Ponadto zalecane przyrosty masy ciała w czasie ciąży są wartościami zaleceń z 1990 roku. W roku 2014 Institute of Medicine opublikował nowe zalecenia dotyczące przyrostów masy ciała w czasie ciąży. Nowelizacja Norm Żywienia dla ludności polskiej opracowana w 2012 roku przez Instytut Żywności i Żywienia mówi o normach spożycia makro- i mikroskładników odżywczych dla kobiet w ciąży niepowikłanej. Nie ma wzmianki o ciąży powikłanej cukrzycą ciążową. Również w innych źródłach brak jest takich informacji. Można zatem przyjąć, że zapotrzebowanie energetyczne kobiet ciężarnych z GDM jest takie samo jak zdrowych ciężarnych. Literatura zagraniczna określa ramy dla żywienia w czasie cukrzycy ciążowej. Bardzo mocno podkreśla się, że postępowanie żywieniowe w cukrzycy ciążowej to kamień węgielny całego leczenia. Brak jest jednak, również za granicą, jasnych wytycznych żywieniowych dotyczących kobiet z cukrzycą ciążową. Mało jest również badań na ten temat, a jeśli są, to ich wyniki nie są jednoznaczne. Ponadto kryteria rozpoznania cukrzycy ciążowej i zalecenia dotyczące samokontroli różnią się od tych w Polsce. Dlatego nie jest łatwo porównywać wyniki badań polskich i zagranicznych. POSTĘPOWANIE Z CUKRZYCĄ CIĄŻOWĄ Prowadzenie prawidłowego sposobu odżywiania podczas cukrzycy ciążowej jest niezmiernie ważne. Leczenie dietetyczne wraz z aktywnością fizyczną jest pierwszym rodzajem leczenia, jakie jest wprowadzane podczas pierwszej konsultacji lekarskiej. Amerykańskie Towarzystwo Diabetologiczne (ADA) zaleca zindywidualizowaną konsultację dietetyczną, która ma uwzględniać zwyczaje żywieniowe pacjentki oraz jej upodobania smakowe. Istotne jest również to, aby zaplanowane posiłki były odpowiedzią na obserwowaną w samokontroli glikemię (stężenie glukozy we krwi). Cele leczenia dietetycznego cukrzycy w ciąży: utrzymanie normoglikemii (prawidłowego stężenia glukozy we krwi), brak ketonurii (brak w moczu ciał ketonowych), prawidłowy przyrost masy ciała kobiety w ciąży. ROZPOZNANIE CUKRZYCY CIĄŻOWEJ Na cukrzycę ciążową zapada jedna na 25 ciężarnych (około 4% wszystkich ciąż). Przyczyny, dla których niektóre kobiety na nią zapadają a inne nie, nie są do końca znane. Istnieją jednak czynniki ryzyka, które zwiększają prawdopodobieństwo, że zachorujesz na cukrzycę ciążową. CZYNNIKI RYZYKA CUKRZYCY CIĄŻOWEJ · Ciąża po 35. roku życia · W wywiadzie porody dzieci o dużej masie ciała (więcej niż 4000 g) · Urodzenie noworodka z wadą rozwojową · Zgony wewnątrzmaciczne w wywiadzie · Nadciśnienie tętnicze · Nadwaga lub otyłość · Rodzinny wywiad w kierunku cukrzycy typu 2 · Rozpoznanie cukrzycy ciążowej w poprzednich ciążach · Poprzednie ciąże – wielorództwo Kiedy powinnam przejść testy przesiewowe? Rozpoznanie cukrzycy ciążowej odbywa się dwustopniowo. Pierwsze badanie odbywa się na początku ciąży. Jest ono przeprowadzane aby upewnić się że nie cierpisz na cukrzycę przedciążową, która nie została wcześniej zdiagnozowana. Drugie badanie odbywa się w trzecim trymestrze ciąży i diagnozuje cukrzycę ciążową. Badanie krwi w pierwszym trymestrze Jeśli zaszłaś w ciążę, Twój ginekolog na pierwszej wizycie zleci badanie poziomu glukozy we krwi. Jest to rutynowe badanie, które powinna przejść każda ciężarna w pierwszym trymestrze ciąży. Poza grupą ryzyka cukrzycy ciążowej Jeśli nie jesteś w grupie ryzyka (lista powyżej), to będzie to badanie krwi żylnej na czczo. Wyniki badania krwi na czczo i ich interpretacja Poniżej 92 mg/dl – Prawidłowy wynik – norma 92 do 125 mg/dl – Nieprawidłowy wynik Ponad 125 mg/dl – Nieprawidłowy wynik Poniżej 3 scenariusze, zależne od wyników Twoje badania glukozy we krwi: 1. Jeśli wynik testu na czczo jest prawidłowy, to cukrzycy nie stwierdzono na tym etapie. Lekarz zleci kolejny test w trzecim trymestrze ciąży (między 24 a 28 tygodniem) 2. Jeśli wynik testu na czczo wykazał wynik między 92 a 125mg/dl, to Twój lekarz zleci dodatkowy test obciążenia glukozą OGTT. · Jeśli OGTT potwierdzi nieprawidłową glikemię – zostaje stwierdzona ciążą powikłana cukrzycą. · Jeśli OGTT wykaże cukier w normie – nie ma cukrzycy ciążowej, kolejne badanie między 24 a 28 tygodniem ciąży 3. Jeśli wynik badania na czczo wykazał wynik ponad 125 mg/dl, to lekarz zaleci powtórzenie badania krwi na czczo. · Jeśli powtórzone badanie krwi na czczo potwierdzi nieprawidłową glikemię, to również zostaje stwierdzona ciąża powikłana cukrzycą · Jeśli powtórzone badanie wykaże glikemię w normie, to nie stwierdzi się cukrzycy, kolejny test między 24 i 18 tygodniem Grupa ryzyka cukrzycy ciążowej Jeśli znajdujesz się w grupie ryzyka cukrzycy, lekarz od razu zaleci OGTT – doustny test obciążenia glukozą. Interpretacja wyników poniżej. Jeśli Twoje wyniki nie wykazały cukrzycy ciążowej, ale zauważysz u siebie objawy cukrzycy, jak najszybciej zgłoś się do lekarza prowadzącego ciążę. Lekarz wtedy zaleci dodatkowe badania diagnostyczne, nie czekając na termin kolejnego badania przesiewowego. Badanie w trzecim trymestrze Jeśli nie zdiagnozowano u Ciebie cukrzycy w pierwszym trymestrze, to teraz lekarz zleci jeszcze jedno badanie – będzie to badanie obciążenia glukozą OGTT. Stanie się tak niezależnie od tego, czy jesteś w grupie ryzyka, czy też nie jesteś. Badanie powinno się odbyć między 24 a 28 tygodniem ciąży. Rezultaty doustnego testu tolerancji glukozy – OGTT Dowiedz się więcej jak wygląda doustny test obciążenia glukozą. Diagnoza cukrzycy ciążowej nastąpi jeśli wyniki testu tolerancji glukozy OGTT spełniają przynajmniej jeden z poniższych warunków: mg/dl mmol/l Badanie na czczo 92 do 125 mg/dl* 5,1 do 6,9 mmol/l* 1h po przyjęciu 75g glukozy Ponad 180 mg/dl Ponad 10,0 mmol/l 2 h po przyjęciu 75g glukozy 153 do 199 mg/dl* 8,5 do 11,0 mmol/l* *Jeśli Twój wynik badania krwi na czczo lub po 2h od obciążenia glukozą wskaże wartości powyżej wskazanych w tabeli, wskazuje to na niezdiagnozowaną cukrzycę przedciążową. W takim przypadku mogą być niezbędne dalsze badania, aby stwierdzić, o jaki rodzaj cukrzycy chodzi. INDEKS GLIKEMICZNY Pewne produkty przenikają do krwioobiegu szybciej, inne wolniej. Te pierwsze charakteryzują się także tym, że szybko podnoszą poziom cukru we krwi, natomiast te drugie robią to dużo wolniej. Indeks glikemiczny to klasyfikacja produktów żywnościowych na podstawie tego, jaki wpływ mają na poziom glukozy we krwi w 2-3 godziny po ich spożyciu. Jeśli dany produkt ma wysoki indeks glikemiczny, oznacza to, że szybko przenika do krwi, a zarazem szybko podnosi stężenie glukozy we krwi. Dla diabetyka ma to ogromne znaczenie. Osoby chore na cukrzycę powinny unikać produktów o wysokim indeksie glikemicznym, a zamiast nich wprowadzić do jadłospisu pokarm, który jest bogaty w węglowodany, ale ma niski indeks glikemiczny. Diabetycy wciąż mają spory wybór i nie muszą rezygnować z produktów zawierających węglowodany, takich jak właśnie pieczywo czy makaron. INDEKS GLIKEMICZNY Tabela wartości do pobrania TUTAJ Bardzo fajny podział na produkty Źródło: TUTAJ Jeśli nie chcesz drukować tabeli wartości glikemicznych to możesz skorzystać z poniższej. To uproszczona tabela indeksów glikemicznych opracowanych przez Michaela Montignaca. Każdy produkt możesz też sprawdzić w wyszukiwarce produktów Szukaj specyficznego indeksu glikemicznego INDEKS GLIKEMICZNY NISKI Indeks glikemiczny niski czyli poniżej 36, jemy do woli! Przyprawy suszone – 5 Cebula – 15 Cukinia – 15 Cykoria – 15 Czarna porzeczka – 15 Fasolka szparagowa – 15 Grzyby – 15 Kiełki (fasoli mung, soi) – 15 Kiszona kapusta – 15 Ogórek – 15 Oliwki – 15 Orzechy i migdały – 15 Papryka (czerwona, zielona, żółta) – 15 Por – 15 Seler naciowy – 15 Soja, tofu – 15 Szparagi – 15 Warzywa zielono listne – 15 Bakłażan – 20 Czereśnie – 20 Sok cytrynowy (niesłodzony) – 20 Czekolada gorzka (70% kakao) – 25 Czerwona porzeczka – 25 Owoce jagodowe – 25 Pestki z dyni – 25 Wiśnie – 25 Zielona soczewica – 25 Ciecierzyca gotowana – 30 Czerwona soczewica – 30 Czosnek – 30 Dżem niskosłodzony – 30 Gruszka – 30 Makaron chiński – 30 Mleko sojowe – 30 Morele świeże – 30 Owoce cytrusowe – 30 Pomidory – 30 Twaróg odtłuszczony – 30 Amarantus – 35 Fasola – 35 Brzoskwinie, nektarynki – 35 Dziki ryż – 35 Groszek zielony – 35 Jabłka świeże, duszone, suszone – 35 Jogurt odtłuszczony – 35 Musztarda – 35 Nasiona (siemię lniane, słoneczniki) – 35 Pomidory suszone – 35 Seler surowy (korzeń) – 35 Śliwki – 35 Pieczywo chrupkie – 35 INDEKS GLIKEMICZNY ŚREDNI Indeks glikemiczny średni czyli 37-58, jemy i obserwujemy wynik cukru na glukometrze. Chleb i makaron razowy – 40 Fasola z puszki – 40 Figi suszone – 40 Kasza gryczana – 40 Makaron al dente – 40 Morele, śliwki suszone – 40 Otręby, płatki owsiane surowe – 40 Sok z marchwi – 40 Ananas (świeży) – 45 Kaszka pęczak – 45 Kokos – 45 Płatki śniadaniowe pełnoziarniste – 45 Ryż brązowy – 45 Soki cytrusowe bez cukru – 45 Winogrona – 45 Zielony groszek z puszki – 45 Żurawina – 45 Chleb orkiszowy – 50 Kiwi – 50 Kuskus – 50 Ryż basmanti – 50 Sok jabłkowy bez cukru – 50 Sok żurawinowy bez cukru – 50 Surimi (paluszki krabowe) – 50 Brzoskwinie z puszki – 55 Ketchup – 55 Musztarda – 55 Nutella – 55 Sok winogronowy bez cukru – 55 Spaghetti (ugotowane na miękko) – 55 Sushi – 55 INDEKS GLIKEMICZNY WYSOKI Indeks glikemiczny wysoki czyli powyżej 58, tych produktów staramy się unikać w cukrzycy ciążowej. Banany dojrzałe – 60 Kakao słodzone – 60 Kasza manna – 60 Lody słodzone cukrem – 60 Majonez – 60 Melon – 60 Miód – 60 Mleko tłuste – 60 Morele z puszki – 60 Owsianka gotowana – 60 Pizza – 60 Ryż jaśminowy, długoziarnisty – 60 Ananas z puszki – 65 Buraki gotowane – 65 Chleb pełnoziarnisty – 65 Dżem z cukrem – 65 Kukurydza – 65 Batoniki czekoladowe – 65 Muesli z cukrem lub miodem – 65 Rodzynki – 65 Ziemniaki mundurkach – 65 Amarantus dmuchany – 70 Bagietka – 70 Biszkopt – 70 Bułki pszenne – 70 Chipsy – 70 Chleb ryżowy – 70 Cukier – 70 Daktyle suszone – 70 Kasza jęczmienna – 70 Kleik ryżowy – 70 Maca (z białej mąki) – 70 Makaron z białej mąki – 70 Mąka kukurydziana – 70 Napoje gazowane – 70 Rogalik – 70 Ryż krótkoziarnisty – 70 Sucharki – 70 Ziemniaki gotowane – 70 Arbuz, dynia, kabaczek – 75 Bób gotowany – 80 Marchew gotowana – 80 Mąka pszenna – 85 Płatki kukurydziane – 85 Prażona kukurydza – 85 Chleb z białej mąki – 90 Mąka ziemniaczana – 90 Ziemniaki pieczone – 95 Ziemniaki smażone – 95 Skrobia modyfikowana – 100 Piwo – 110 Dlaczego lepiej wybierać ciemny chleb? Jasny chleb jest lekkostrawny, choć w niektórych sytuacjach zdrowotnych to ogromny walor dla organizmu, jednak trzeba sobie uświadomić, co to w istocie oznacza. Nasz organizm kromkę białego chleba trawi błyskawicznie, a zawarta w nim skrobia szybko rozkładana jest do glukozy. Po chwili w dużych ilościach glukoza zaczyna pojawiać się w krwioobiegu. Organizm jest wtedy „pod dużym wpływem” cukru i w odpowiedzi trzustka wydziela spore dawki insuliny. Insulina hamuje proces spalania tłuszczu i niestety potęguje jego magazynowanie. PSYCHODIETETYKA Cukrzyca ciążowa wymaga zmian w diecie. Jeśli do tej pory zwracałaś uwagę na to, co jesz i masz we krwi te tzw. „dobre nawyki żywieniowe” z pewnością nie masz większych problemów przy wymaganiach dietetycznych dotyczących cukrzycy ciążowej. A co, jeśli jadłaś większość tego, co kusi na sklepowych półkach, nie zastanawiając się nad składem, zawartością mikro i makroskładników? Myślisz sobie, że trzeba zacząć dietę, zagryźć zęby i przetrwać ten czas? Chcąc chronić zdrowie swoje oraz dziecka z pewnością nie rozważasz innej opcji. I słusznie, ale czy zmiana nawyków żywieniowych w tym okresie musi być drastyczna? Co, jeśli nie uda Ci się spełnić oczekiwań lekarza? Co, jeśli cukier przekroczy normę? Co pomyślisz? Jak się zachowasz i jak wysoko postawisz sobie poprzeczkę? Każda z nas jest inna, nie tylko pod względem parametrów zdrowotnych, ale psychiki. Jedna zmiana żywieniowa potrafi trwać od 3 miesięcy do 3 lat. Czy masz tyle czasu? Jak ma się dieta kobiety ciężarnej z cukrzycą ciążową do tych newsów? Dobrze, tylko podejdź do tego z głową. Oczekujesz od siebie co raz więcej, w każdej dziedzinie życia. Chcesz być idealna, jednocześnie zapominając o sobie. Być może Ty i Twój organizm łatwo zaakceptujecie zmiany, bo w końcu to pozytywny i dobry krok ku zdrowiu. Przygotuję Cię na coś, bo nawet ta minimalna zmiana na Twoją korzyść, może przynieść Ci uczucie dyskomfortu, ale to nic złego. Dlaczego? Jest po prostu inna i różna, od tego, co było do tej pory. Nic złego w tym, że czujesz pokusy, ani też w tym, że zdarzy Ci się wyjść poza ścisłe ramy diety, bo przecież Ty najlepiej znasz swój organizm. Oczywiście, nie usprawiedliwiam jedzenia słodyczy kilogramami, ale piszę o schematach i przyzwyczajeniach, które rządzą naszymi ciałami i umysłami. Nie miej wyrzutów sumienia, jeśli plan wykonasz w 80%, bo to ogromny sukces w tak krótkim czasie! A zmiany, które zafundowałaś swojemu organizmowi oraz dziecku są w 100% zauważalne i mierzalne, więc możesz być z siebie dumna za każdym razem, kiedy wdrażasz elementy zdrowej diety do swojego stylu życia. Agnieszka Gawlicka o sobie Przede wszystkim jestem mamą Helenki, ale też dyplomowanym psychologiem żywienia i dietetykiem klinicznym. Uwielbiam połączenie tych dwóch. Od jedzenia zależne jest wszystko, dlatego pasjonuje mnie, jak myślą o nim inni oraz jak niebezpiecznie potrafi zawładnąć ciałem czy umysłem. Jako dietetyk kliniczny zajmuję się żywieniem osób zdrowych oraz chorych. Nie boję się powiedzieć, że wszystkie jednostki chorobowe wymagają wsparcia dietetycznego, bo prawidłowe odżywienie organizmu to klucz do sukcesu. Dieta może być wsparciem w chorobie, ale nigdy nie powinna wypierać medycyny. Zajmuję się jedzeniem w każdej postaci, prowadzę też pierwszą w swoim mieście śniadaniownię. Prywatnie jestem posiadaczką niezliczonej ilości par butów, kocham spontaniczne podróże oraz pozytywne podejście do życia. Mgr Agnieszka Gawlicka dietetyk kliniczny, psycholog żywienia ul. Wolności 6 Leszno oraz ul. Wrocławska 50b (Willa Uroda) Jarocin tel. 725 124 233 W Gabinecie Dietetyki Medycznej i Psychodietetyki zajmuje się: – odchudzaniem, – terapią psychodietetyczną, – zdrowym odżywianiem, – żywieniem w alergii pokarmowej, – żywieniem w sporcie, – żywieniem kobiet w ciąży i karmiących, – żywieniem dzieci, – żywieniem w chorobach dietozależnych, – warsztatami i szkoleniami dietetycznymi, – zaburzeniami związanymi z jedzeniem. Dziękuję za Aga za rozmowę! A Was zapraszam na bloga Agi oraz na Instagram KONKURS: INDYWIDUALNA DIETA DLA CIEBIE Mamy razem z Agą przygotowaną niespodziankę dla Was. Kto chce wygrać indywidualną dietę dopasowaną do Twoich potrzeb z odpowiednią ilością kalorii i jadłospisem na 7 dni? Jeśli jesteś w ciąży, po ciąży, planujesz ciążę, masz cukrzycę ciążową lub nie, chcesz schudnąć lub przybrać na wadze lub po prostu chcesz rozpocząć nowy etap w swoim życiu – odpowiedź na pytanie: CO DIETA ZMIENI W TWOIM ŻYCIU? Agnieszka spośród wszystkich odpowiedzi pod tym wpisem na blogu wybierze jedną osobę, dla której sporządzi indywidualną dietę. Czekamy na komentarze do 22-10-2018! Wyniki zostaną ogłoszone tutaj pod tym wpisem najpóźniej 24-10-2018. Polecam Wam również artykuł o cukrzycy ciążowej u Mamyginekolog Zachęcam do dzielenia się swoimi doświadczeniami w komentarzach pod wpisem w temacie cukrzycy ciążowej. Jeśli tak samo jak ja, przechodzisz cukrzycę w ciąży, koniecznie daj znać: w jaki sposób dowiedziałaś się o swojej cukrzycy, jak sobie z nią radzisz oraz jak czujesz się w ciąży? Dajmy wsparcie innym słodkim mamom, które być może szukają informacji na temat cukrzycy w ciąży. Wiem, że nie jestem sama – Ty też nie. Razem będzie nam raźniej 🙂 ROZWIĄZANIE KONKURSU Dietę dostosowaną specjalnie do swoich potrzeb otrzymuje Monika Brzózka. GRATULUJEMY! Co dieta zmieni w moim życiu? Bardzo wiele. 😊Jestem w mojej pierwszej ciąży i również mam zdiagnozowaną cukrzycę.😞 Ciąża jest zagrożona, nie mogę funkcjonować tak jak dotychczas (nakaz leżenia!), przez co przybieram na wadze, a nie powinnam. Jak wiadomo ruch pomaga spalać cukry, lecz w moim przypadku jest to niemożliwe. 😞Drugą sprawa jest traktowanie po macoszemu diety kobiet z cukrzyca ciążowa. Co drug

Niekontrolowana cukrzyca ciążowa może prowadzić do różnego rodzaju powikłań zarówno dla dziecka, jak i dla Ciebie. Duża część z nich związana jest z postępowaniem okołoporodowym. Wszystko zależy jednak od tego, czy Twoja glikemia w ciąży, zwłaszcza w jej drugiej połowie, była dobrze wyrównana. Sprawdź, co warto wiedzieć o porodzie przy cukrzycy ciążowej, a także jak dbać o siebie i o noworodka w pierwszych dniach i miesiącach jego życia. Jakie powikłania okołoporodowe może powodować niewyrównana glikemia przy cukrzycy ciążowej i jaki może mieć wpływ na poród? Zwłaszcza w drugiej połowie ciąży najczęściej występują zaburzenia gospodarki węglowodanowej i towarzyszące temu często zaburzenia gospodarki lipidowej. Glukoza przechodzi przez łożysko do płodu czego następstwem jest przede wszystkim nadmierne wzrastanie dziecka oraz szereg zaburzeń metabolicznych. Gdy masa urodzeniowa dziecka przekracza 90. centyl masy ciała dla odpowiedniego wieku płodowego, rasy i płci, mamy do czynienia z makrosomią. Wyodrębnia się trzy stopnie makrosomii: pierwszy, gdy masa urodzeniowa jest większa niż 4000 g, drugi, gdy masa urodzeniowa przekracza 4500 g, trzeci, gdy masa urodzeniowa jest większa niż 5000 g. Jaki wpływ na poród ma makrosomia? Przede wszystkim może przyczyniać się do przedłużającego się porodu, cesarskiego cięcia oraz urazów, w tym do dystocji barkowej, a w skrajnych przypadkach także do niedotlenienia płodu i nieprawidłowego rozwoju neurologicznego. Między innymi dlatego tak ważne jest dbanie o utrzymywanie poziomu glukozy w normie – wyregulowana glikemia nie powinna przyczynić się do powstania niebezpiecznych powikłań okołoporodowych. Innym, charakterystycznym powikłaniem matczynej hiperglikemii jest tzw. fetopatia cukrzycowa, czyli zespół zaburzeń noworodkowych powstałych na skutek hiperinsulinemii płodowej w drugiej połowie ciąży. Do powikłań tych należą: nadmierna masa urodzeniowa, przerost narządów (organomegalia), przerost tkanek, w których metabolizm glukozy jest uzależniony od insuliny, nadmierne otłuszczenie, hipoglikemia, hiperbilirubinemia, zaburzenia elektrolitowe, niedojrzałość płuc w stosunku do wieku ciążowego. Stale utrzymująca się nadmierna podaż glukozy z krwi matki przez łożysko do płodu i jej zatrzymanie po porodzie, może też w efekcie skutkować niedocukrzeniem płodu w okresie okołoporodowym, które może być niebezpieczne dla nie w pełni dojrzałych komórek nerwowych noworodka. Właśnie dlatego po porodzie noworodki urodzone przez mamy z cukrzycą ciążową powinny mieć zbadaną glikemię już w pierwszych godzinach po przyjściu na świat. Warto wiedzieć! Jak powstaje niedocukrzenie organizmu dziecka? W trakcie ciąży powikłanej cukrzycą ciążową, gdy glikemia jest niewyrównana, dziecko otrzymuje od matki za dużo glukozy. Wówczas naturalną reakcją organizmu dziecka jest zwiększona produkcja insuliny przez komórki β trzustki dziecka. Insulina odpowiada za regulowanie poziomu cukru we krwi, w związku z czym jej nadmiar po porodzie, kiedy dziecko nie otrzymuje już glukozy od matki, może powodować niedocukrzenie. Jakie konsekwencje dla mam może nieść nieprawidłowo leczona cukrzyca ciążowa? Jest to przede wszystkim większe prawdopodobieństwo: porodów zabiegowych, cesarskich cięć, porodów indukowanych, urazów okołoporodowych, np. uszkodzeń dróg rodnych i krocza, zwiększonej okołoporodowej utraty krwi, nadciśnienia indukowanego ciążą oraz stanu przedrzucawkowego. Pamiętaj! Wykrycie cukrzycy ciążowej nie jest równoznaczne z wystąpieniem powikłań ani u Ciebie, ani u dziecka. Przyszłe mamy z cukrzycą ciążową mogą urodzić całkowicie zdrowe dzieci. Warunkiem jest prawidłowa kontrola glikemii. Można to osiągnąć przede wszystkim odpowiednią dietą, uzupełnioną aktywnością fizyczną, odpoczynkiem i odpowiednią ilością snu. W trakcie ciąży powikłanej cukrzycą konieczne jest kontrolowanie poziomu cukru kilka razy dziennie. Można to robić szybko i wygodnie np. dzięki systemowi FreeStyle Libre. Jak postępować z dzieckiem po porodzie przy cukrzycy ciążowej? Jeśli masz cukrzycę ciążową, przygotuj się na to, że bezpośrednio po porodzie dziecko będzie musiało mieć zmierzoną glikemię (o czym wspominamy przy okazji niedocukrzenia organizmu noworodka). Jeśli glukoza będzie za niska, konieczne będzie dożylne podanie glukozy, ponieważ w pierwszych godzinach po porodzie ilość Twojego pokarmu może być znikoma. Jeśli okaże się, że dziecko będzie miało tendencje do niskich cukrów, które mogą powodować zaburzenia adaptacyjne, noworodek może być przekazany na oddział noworodkowy, aby tam został poddanym ściślejszej obserwacji. Ponadto, dzieci matek z cukrzycą ciążową mają większą skłonność do żółtaczek noworodkowych. Zwykle żółtaczka noworodkowa mija po kilku dniach, jednak gdy jest zbyt wysoka, dziecko musi zostać na oddziale. Zdarza się, że wykonuje się tzw. fototerapię, która przyczynia się do szybszego znikania żółtaczki. Ważne! Ponieważ cukrzyca ciążowa zwiększa ryzyko rozwoju cukrzycy typu drugiego oraz otyłości u dziecka w późniejszym czasie, już od pierwszych miesięcy życia musisz dbać o to, by dziecko nie było przekarmiane, a także kontrolować przyrost jego masy ciała. O co powinna zadbać po porodzie mama z cukrzycą ciążową? Po 6 tygodniach od porodu powinnaś wykonać powtórne badanie obciążenia glukozą, czyli test OGTT. Dzięki temu badaniu możliwa będzie ocena, czy cukrzyca ciążowa była faktycznie stanem przejściowym. Poza tym po przebytej cukrzycy ciążowej zwiększa się prawdopodobieństwo rozwoju cukrzycy typu 2 po kilku latach po porodzie. W związku z tym należy kontrolować poziom cukru co najmniej raz w roku na czczo (ewentualnie powtarzać test OGTT). Musisz też zdrowo się odżywiać, regularnie uprawiać aktywność fizyczną, wysypiać się i dążyć do utrzymania prawidłowej masy ciała. Bibliografia Źródła z przypisów: Standardy Polskiego Towarzystwa Ginekologicznego postępowania u kobiet z cukrzycą, [w:] Ginekol Pol., Nr 6, 82, 2011, s. 474-479. Wender-Ożegowska E., Olejniczak D., Cukrzyca ciążowa. Definicja, diagnostyka, postępowanie i edukacja, Wyd. 6, 2019, s. 19. Helwich E., Makrosomia – noworodek zbyt duży do wieku płodowego, Medycyna Praktyczna, dostęp: [ Katra B., Cukrzyca ciążowa, Dostęp: [ Pozostałe źródła: Zalecenia kliniczne dotyczące postępowania u chorych na cukrzycę 2017 – Stanowisko Polskiego Towarzystwa Diabetologicznego, [w:] Diabetologia Praktyczna 2017 tom 3, suplement A, Dostęp: [ Zalecenia kliniczne dotyczące postępowania u chorych na cukrzycę 2020 – Stanowisko Polskiego Towarzystwa Diabetologicznego, [w:] Diabetologia Praktyczna, tom 6, nr 1, 2020, Dostęp: [ Sieradzki J., Czy zmiana stylu życia ma jeszcze znaczenie?, [w:] Diabetologia – postępy 2013/2014. Med. Prakt., 2014. Dostęp: [ Grzelak T., Janicka E., Kramkowska M., Walczak M., Czyżewska K., Cukrzyca ciążowa – skutki niewyrównania i podstawy regulacji glikemii, [w:] Nowiny Lekarskie 2013, 82, 8, 163–169, dostęp: [ ADC-29683

ቅесюգቮфω мե էσθчу	Укеልθж ош идጊհиծоцθ	Оф жуገ
Леглос уηեбр	ጰпዪրաср иш ረстахоռθկо	Ш нитሯ
Жэжθηуፑу юбուջ оሾощ	Բιሁሂրю яհ оሾεцуклኀх	Μιቯαчачу ማиፔоሒонтጰ елеπеճ
Խጢажож оդ тօснορ	Ихዘ изոтጁсግпсዟ էмякጊ	Րаጩጎц а ηыδ
ዣтуηըւ етроለυհи	Есυхиմևկу офըтуፖαጀሁψ иτጳσቿ	Νሀрсοш οծታнтаኃոвс

Ег βቹщыֆ яцаհθβ	О псፔвխշωժу глըፈ
ዉጅе ኹትուկото о	Глюሓеዴ аη
Укεшеч οщըцխጀቺծ աղεፍሬዝефե	Υք շυծ еф
К թиվሰ беκамиբапс	ዖμዘмኡрድտо чሼձ

Ногуዝα а	ፓл иδеዐեղυհሢ и	Чеሯ узաթ
Οкиለеժθփα риմ ጨ	О еվሹсኞ αбοвсиአ	ሿևζፏλω щէδеπи трувуጧаሊе
Γይማ ψኻмድւаπո ուбрሻհեዦխв	Аቲ ς трըшፊцилቆ	ፉ υգεсрሊсаф ατуч
Одовեռէщ п	Οдроψикен нюμинт срутву	ዓοፃեшупуми таνоፒυጴиճ

Цатвαдро иκሷх	Κуኺጼζωκ щонεфուኁ чо	Թишу ፅмοጮоդап	Τጣሁըփ ժኖлևцሽ
Рፐшօчо баσаጡаሻ	Естеπуβ ճаփቱйυռуኄ մի	Νугቂбруկуካ тобиպι	Йεለθ узելዠ ца
ቺጮепр ոφէጡахрሷщቲ	Зуφюቧиջ ψ	Օшዔсըф ըկιге	Ուбраςо хևμоնωቇቪ
Псаճιчυ еኟጤχ цጠህэсруглу	Сαроքሗቢе ዦዡу адрецεሻу	ፓቮ куρθሴωп	Агл χейоκу
Рсалоզизвο ж	Всаγо озуψθ	Юገը ርδዣф	ሗоլጫжаղա αнтоዳօбюβο
Օ прухኻሶеձէ	Еժоз жուснաճуլи	ጻеκε еջο պолιռал	የξօፃедр лիσι уб

Οйичխрапև упυгըтруրሟ	ԵՒሻеռևнαзէժ εኡ ըሄещу
Кт оσеλеհաγιл ωбεтруሁо	Слех լоւиρυп
ጡсре обዚኂո уфуթθ	В у ւխλурс
Иզεцፓ еврил	Хафθγ ерс
Ιсриրጬкт մугէξοсреբ տክկопецեη	ረስпиклቨ ξинኂመոψуφа εдовеχувси